Triglycerides
آزمایش Triglycerides :
◀︎این آزمایش در بخش بیوشیمی آزمایشگاه فجر انجام میپذیرد.
در علم پزشکی، TG کوتاه‌شده عبارت “تری گلیسرید” است. بر اثر مصرف مواد غذایی چرب و وارد شدن مقدار زیادی کالری به بدن TG در سلول‌های چربی بدن ذخیره میشود.
TG نوعی ترکیب شیمیایی است که در پلاسمای خون موجود است و وظیفه اصلی آن ذخیره انرژی مورد نیاز بدن است.در صورتی که بدن به انرژی نیاز داشته باشد، از طریق تجزیه تری‌گلیسرید به سلول‌های بدن انرژی‌رسانی میشود. تری‌گلیسرید به همراه کلسترول چربی مورد نیاز بدن را تشکیل می‌دهند.
کالری و انرژی که از طریق مصرف مواد غذایی به بدن وارد میشود، به صورت تری‌گلیسرید ذخیره میشود و به سلول‌های چربی انتقال می‌یابد، سپس برای تامین انرژی بدن تری‌گلیسرید با اتصال به پروتئین‌ها، لیپوپروتئین‌ها را می‌سازد.
اگر در بدن بیشتر از مقدار لازم تری‌گلیسرید به وجود آید، ممکن است در عروق کرونر رسوب کند و بسیار خطرناک باشد.
به طور معمول سطح تری‌گلیسرید خون به همراه سایر چربیهای موجود در بدن همچون LDL و HDL اندازه‌گیری میشود.
مقدار طبیعی TG در بدن از ۵۰ تا ۱۵۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است. اگر مقدار آن از ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر بالاتر برود، امکان بروز مشکلات قلبی افزایش می‌یابد. اگر TG خون بیشتر از ۵۰۰ گزارش شود، وضعیت بیمار قرمز و اورژانسی تلقی میشود و آزمایش مجدداً تکرار میشود.
کمبود تری‌گلیسرید در بدن سبب نابودی غشاء سلولی و آسیب به ساختار سلولها میشود اما اگر مقدار آن بیشتر از حد طبیعی شود، خطر ابتلا به بسیاری از اختلالات همچون انسداد سرخرگ‌ها، آسیب به پانکراس، انسداد عروق کرونل، سکته قلبی، ایست قلبی، سکته مغزی، عدم خون رسانی به مغز، اختلالات کلیوی، التهاب لوزالمعده و ایسکمیک قلبی را افزایش می‌دهد.
به طور معمول اگر در آزمایش خون سطح TG بالاتر از حد طبیعی باشد به تبع سطح HDL یا همان «کلسترول مفید» کمتر از سطح طبیعی است.
آزمایش خونی به طور دقیق مقدار TG را نشان می‌دهد که شخص ۱۰ تا ۱۲ ساعت قبل از انجام آن کاملاً ناشتا باشد.
افزایش سطح TG در بدن خطرناک و نگران‌کننده است و معمولا بر اثر پرخوری، چاقی، عدم پیروی از برنامه غذایی سالم، نداشتن سبک زندگی مناسب، کم‌تحرکی، مصرف بیش از حد چربی و کربوهیدرات، استعمال دخانیات، سابقه ژنتیکی، کاهش متابولیسم، بیماری دیابت، مقاومت به انسولین، فشارهای روحی شدید و تداخل‌های دارویی به وجود می‌آید.
تفسیر
با یک آزمایش خون ساده می توانید میزان تری گلیسرید خود را اندازه بگیرید:
تری گلیسیرید نرمال : کمتر از ١۵٠ میلی گرم در دسی لیتر و یا کمتر از ١.٧ میل مول در لیتر
تری گلیسیرید در مرز رو به بالا : ١۵٠ تا ١٩٩ میلی گرم در دسی لیتر و یا ١.٨ تا ٢٠٢ میلی مول در لیتر
تری گلیسیرید بالا : ٢٠٠ تا ۴٩٩ میلی گرم در دسی لیتر و یا ٢.٣ تا ۵.۶ میلی مول در لیتر
تری گلیسیرید خیلی بالا : ۵٠٠ میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر و یا ۵.٧ میلی مول در لیتر یا بالاتر
بزرگسالان :
کمتر از ۱۵۰ mg/dlیا ۱.۷mmol/l مطلوب
۱۵۰-۱۹۹ mg/dl یا ۱.۷-۲.۲ mmol/l حد مرزی
۲۰۰-۴۹۹mg/dl یا ۲.۳-۵.۶ mmol/ بالا
بچه ها، نوجوان و جوانان :
از نوزاد تا سن ۹ سالگی
کمتر از ۷۵ mg/dl یا .۸۵ mmol/l قابل قبول
۷۵-۹۹ mg/dl یا .۸۵-۱.۱۲ mmol/l حد مرزی
بیش از ۱۰۰mg/dl یا ۱.۱۳ mmol/l بالا
سن ۱۹-۱۰ سالگی :
کمتراز ۹۰mg/dl یا ۱.۰۲mmol/l مطلوب
۹۰- ۱۲۹mg/dl یا ۱.۰۲-۱.۴۶ mmol/l حدمرزی
بیش از ۱۳۰mg/dl یا ۱.۴۷mmol/l بالا
جوانان بیش از ۱۹ سالگی تا بزرگسال:
کمتراز ۱۱۵mg/dl یا ۱.۳mmol/l مطلوب
۱۱۵-۱۴۹ mg/dl یا ۱.۳- ۱.۶۸ mmol/l حدمرزی
بیش از ۱۵۰mg/dl یا ۱.۷mmol/l بالا
تفاوت بین تری گلیسرید و کلسترول چیست؟
این دو، دو نوع چربی متفاوت در خون هستند. تری گلیسرید ها، کالری استفاده نشده را برای بازگرداندن انرژی به شما ذخیره می کنند و کلسترول، برای ساختن سلولها و هورمونهای خاص، در بدن فعالیت می کنند.
این دو چربی در خون حل نمیشوند و به کمک پروتئین ها در کل بدن شناور هستند و منتقل می شوند.
میزان اهمیت تری گلیسرید
تری گلیسیرید بالا معمولا در اضافه وزن های زیاد و شرایط متابولیسمی خاص بروز می کند و در این وضعیت خطر حمله مغزی و قلبی، به طور کلی بالا است.
مجموعه ای از شرایط خاص، شامل چربی دور شکم، فشار خون بالا، تری گلیسرید بالا، قند خون بالا و میزان نامناسب کلسترول، سندروم متابولیسمی را ایجاد می کند.
بعضی اوقات تری گلیسرید بالا نشانه ای از دیابت نوع دوم، میزان پایین یکی از هورمون های تیروئید، بیماریهای کبدی و یا کلیوی و یا بیماریهای خاص و نادر ژنتیکی است، که در آن بدن شما نمی تواند چربی را به انرژی تبدیل کند.
حتی تری گلیسرید بالا می تواند ناشی از مصرف داروهایی مانند بلوک کننده های بتا، قرص های ضد بارداری، داروهای ادرارآور، استروئیدها و یا داروهای ضد سرطان سینه باشد.
بهترین روش ها برای پایین آوردن تری گلیسیرید
کاهش وزن. اگر اضافه وزن دارید ، کم کردن ٢/۵ تا ۵ کیلوگرم می تواند به پایین آمدن تری گلیسرید کمک کند. بر روی انرژی بیشتر و سلامتی پس از کاهش وزن خود تمرکز کنید.
کالری کمتری مصرف کنید. به یاد داشته باشید که کالری اضافه به تری گلیسرید تبدیل می شود و به عنوان چربی ذخیره می شود. کالری کمتر یعنی تری گلیسرید پایین تر.
شکر و غذاهای فرآوری شده نخورید. کربوهیدراتهای ساده مانند شکر و غذاهایی که با آرد سفید درست می شوند، تری گلیسرید را بالا می برند .
کلسترول را در رژیم خود محدود کنید. بیش از ٣٠٠ میلی گرم کلسترول در روز مصرف نکنید، اگر بیماری قلبی دارید، کمتر از ٢٠٠ میلی گرم مصرف کنید. از منابع کلسترول مانند گوشتهای با چربی اشباع شده، زرده تخم مرغ و تمام محصولات لبنی دوری کنید.
چربیهای سالمتر را انتخاب کنید. از روغنهای گیاهی غیر اشباع مانند روغن زیتون، بادام زمینی و کانولا استفاده کنید. به جای گوشت قرمز از ماهی سرشار از امگا ٣ و ماهی های مثل سلمون و ماکارل استفاده کنید .
چربیهای ترانس را از زندگی خود حذف کنید. چربیهای ترانس در غذاهای سرخ کردنی و برخی محصولات کارخانه ای مانند شیرینی های آماده، کراکرها و کیک ها یافت می شود . به علامت ،” بدون چربی ترانس“ بر روی بسته بندی مواد غذایی اعتماد نکنید.
در آمریکا مواد غذایی با ۵/۰ گرم چربی ترانس به عنوان غذای بدون ترانس محسوب شده و برچسب بدون ترانس می گیرد که مصرف زیاد آن در طولانی مدت مضر است. مواد تشکیل دهنده مواد غذایی را حتما ً مطالعه کنید . اگر حاوی روغن هیدروژنه باشد،آن غذا صد درصد چربی ترانس دارد.
نوشیدن الکل را محدود کنید. الکل حاوی قند و کالری بسیار بالایی است که باعث بالا رفتن تری گلیسرید می شود. حتی میزان کمی الکل هم می تواند تری گلیسرید را بالا ببرد.
به طور مرتب ورزش کنید. حداقل روزی ٣٠ دقیقه فعالیت جسمانی داشته باشید. ورزش منظم کلسترول خوب را بالا نگاه می دارد و کلسترول بد را پایین می آورد. پیاده روی، شنا و یا ورزش های گروهی بسیار مفید است.
اگر ٣٠ دقیقه زمان ندارید، ده دقیقه از پله بالا و پایین بروید، هنگام تماشای تلویزیون حرکت شنا و دراز و نشست انجام دهید .
اگر تری گلیسرید بالا دارید مراقب دیابت و فشار خون بالا نیز باشید.
محدودیت ها و عوامل مداخله گر در آزمایش
عدم رعایت زمان مصرف غذا بیمار باید به مدت ۱۴-۱۲ ساعت ناشتا باشد و تنها مجاز به نوشیدن اب است.
مصرف غذاهای چرب موجب افزایش سطح TG میشود
مصرف الکل باعث افزایش تولید VLDL و در نتیجه بالا رفتن سطح TG میشود
بارداری باعث افزایش سطح ان میشود
داروهای افزاینده:کلستیرامین استروژن ضدبارداری های خوراکی
داروهای کاهنده: اسیداسکوربیک اسپاراژیناز کلوفیبرات کولستیپول
اسید آسکوربیک تا غلظت ۶ میلی گرم در دسی لیتر ، بیلی روبین تا غلظت ۴۰ میلی گرم در دسی لیتر، هموگلوبین تا غلظت ۲۵۰ میلی گرم در دسی لیتر باعث تداخل در آزمایش نمی شوند افزایش بیلی روبین باعث کاهش کاذب TG به روش اتوماتیک می شود
