پاتولوژی‌تشریحی

پاتولوژی

پاتولوژی ‎در اصل به معنای آسیب شناسی است و به مطالعه و شناسایی اختلالات عملی و تغییرات ساختاری بافت ها می‌پردازد.

‎به‌ طور کلی آسیب شناسی عبارت از مطالعه بیماری‌هاست و به عنوان شاخه ای از علم پزشکی به‏‎ ‎بررسی علل پیدایش بیماری‌ها و عوارض ناشی از آنها می‌پردازد. بدیهی است در هنگام بروز یک بیماری، تغییراتی در بافت‌های مختلف بدن ایجاد می‌شود که در واقع مطالعه همین تغییرات مبنا و اساس پاتولوژی را تشکیل می‌دهد.

لذا پاتولوژی علمی است که راجع به تغییرات مختلف بدن در هنگام بیماری بحث و گفتگو می‌نماید‎.‎‏ به چگونگی این تغییرات پاتوژنزیز‎ ‎‏(‏pathogenesis‏) می‌گویند که به دو گروه تشریحی و بالینی تقسیم می‌شود.‏‎‏

پاتولوژی ۴ جنبه مهم از یک بیماری را بررسی می‌کند که عبارت است از:‏ ‏

1. اتیولوژی (علت شناسی)
2. پاتوژنز(مکانیسم ایجاد)
3. مرفولوژی (ریخت شناسی)
4. اهمیت بالینی

 رشته‌های پاتولوژی ‏

1. پاتولوژی تشریحی‎(Anatomical)‎‏

 عبارت است از مطالعه تغییرات ساختمانی اعم از میکروسکوپی و ماکروسکوپی و ضایعات وارده به سلول های بدن که شامل: ‏

الف. اتوپسی (نمونه برداری از بافت مرده)

‏ب. بیوپسی (نمونه برداری از بافت زنده)

ج. سیتوپاتولوژی (سلول شناسی)

‏۲. پاتولوژی بالینی(‏‎ (clinical‏

 این رشته علایم بیماری را در خون، ادرار، مایع نخاعی، خلط، ترشحات واژن در بخش های مختلف میکروب شناسی، بیوشیمی، سرم شناسی و… بررسی می‌نماید. در واقع هر نوع بافتی که از بدن برداشته می شود مورد آزمایش قرار می گیرد. به این ترتیب که بافت یاد شده بعد از پاس دادن در دستگاه پروسسور قرار می گیرد و نیز بعد از Inbet کردن و برش با رنگ آمیزی های متعدد می توان به نتیجه دست یافت. معمولا” بافتهایی که به بخش پاتولوژی ارسال می شوند از نظر بدخیم بودن مورد آزمایش و بررسی قرار می گیرند، به اینگونه که بعد از تشخیص دکتر پاتولوژیست جهت مشخص نمودن نوع درمان IHC یا ایمنوهیستوشیمی برای بافت گذاشته می شود تا هم به درمان و هم به نوع درمان دقیق دست پیدا کرد.

در بعضی مواقع پزشک معالج هنگام جراحی به مواردی بر می خورد که نیاز به تشخیص سریع می باشد که آیا بافت برداشته شده بدخیم است یا خیر. حال نمونه کوچکی از آن به بخش پاتولوژی جهت آزمایش ارسال می گردد که به این نوع نمونه فروزن frozen می گویند. در این حالت جواب جراح ظرف مدت ۵ الی ۱۵ دقیقه خواهد شد.

همچنین آسپیراسیون سوزنی و انواع مایعات که از بدن گرفته می شود با عنوان سیتولوژی به این بخش فرستاده می شود که آنها هم بعد از سانتریفوژ و رنگ آمیزی پاپانیکلا بدخیم بودن یا نبودن و یا اینکه چه نوع بیماری است مورد آزمایش و بررسی قرار می گیرند.

روش تکنیکی آسیب شناسی (هیستوتکنیک)‏ تمام مراحل کاری از ابتدای پذیرش نمونه درآزمایشگاه پاتولوژی تا آماده سازی لام و بررسی آن در زیر میکروسکوپ به عنوان روش های تکنیکی آسیب شناسی در نظر گرفته می‌شود کهشامل هفت مرحله جداگانه است:‏

1. فیکساسیون
2. نمونه برداری یا پاس دادن،
3. آبگیری و آغشتگی،
4. قالب‌گیری،
5. برش با میکروتوم،
6. رنگ‌آمیزی،
7. ‏مونتاژ لام و لامل .

‏ بدیهی است دقت در هر یک از این مراحل همراه با سرعت در کار، لازمه تهیه یک برش میکروسکوپی مناسب و لام خوب برای تشخیص دقیق است به طوری که اشکال درهر یک از روش های مختلف به کار گرفته شده می‌تواند سبب کاهش دقت تشخیص بیماری و به دنبال آن ایجاد اشکال در روند درمان بیمار شود.

کادر بخش در این بخش کلیه آزمایشات بخش پاتولوژی، پاپ اسمیر و سیتولوژی توسط کادر مجرب و با استفاده از پیشرفته ترین دستگاه ها و با کیفیت ترین مواد آزمایشگاهی به مدیریت جناب آقای دکتر رضا ربیعی متخصص پاتولوژی به صورت روزانه در حال فعالیت است.