Iron
آزمایش Iron :
◀︎این آزمایش در بخش بیوشیمی آزمایشگاه فجر انجام میپذیرد.
آمادگی بیمار
از مصرف مکمل آهن حداقل ۱۲ ساعت قبل از انجام آزمایش خودداری کنید.
زمان نمونه گیری
میزان آهن در طول روز تغییر می کند و بهترین زمان برای انجام این آزمایش صبخ ها است.
نوع نمونه و نحوه جمع آوری آن
سرم و پلاسما همراه هپارین به میزان حداقل ۳۰۰ لاندا
موارد رد نمونه
همولیز شدید نمونه باعث رد نمونه می شود.
روش های آزمایش
با استفاده از دستگاه اتوآنالایزر، فتومتریک
تداخلات دارویی
داروهای کلرامفنیکل و استروژن ها و دکستران و اتانول و متیل دوپا باعث افزایش اهن می شوند و داروهای کلستیرامین و ودفروکسامین و متی سیلین و تستوسترون و ACTH باعث کاهش اهن می شوند.
گلیسرید با غلظت بالاتر از ۲۰۰۰ میلی گرم در دسی لیتر و بیلی روبین بالاتر از ۶۰ میلی گرم در دسی لیتر و هموگلو بین بالاتر ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر مس بالاتر از ۲۰۰ میکروگرم در دسی لیترو روی بالاتر از ۴۰۰ میکروگرم در دسی لیتر باعث تداخل در آزمایش می شود.
اطلاعات تکمیلی
آهن عنصری شیمیایی است که جهت تولید گلبول‌های قرمز ضروری باشد. این ماده بخش مهمی از هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز را تشکیل می‌دهد (هموگلوبین پروتئینی است که اکسیژن را در سرتاسر بدن ما منتقل می‌کند). آهن همچنین برای تولید بعضی از پروتئین‌ها و آنزیم‌ها در بدن ضروری است. تقریباً ۷۰ درصد آهنی که جذب می‌شود برای ساختن هموگلوبین مصرف می‌شود بقیۀ آن نیز تحت نام‌های Ferritin و Hemosiderin در بافت‌ها ذخیره می‌شود. اگر میزان مناسبی از این ماده از طریق رژیم غذایی دریافت نگردد، بدن از ذخایر آهن که در بافت‌ها موجود است استفاده می‌نماید در صورتی‌که این روند ادامه پیدا کند سطح آهن خون پایین می‌آید و فرد به کم‌خونی فقر آهن مبتلا می‌شود. در حالت بر عکس اگر میزان آهن در خون زیاد باشد این میزان به صورت متناوب در بافت‌ها ذخیره می‌گردد و به مرحله ای می‌رسد که بافت‌ها صدمه می‌بینند مانند صدماتی که به بافت کبد و پانکراس می‌رسد. معمولاً پزشک برای اینکه تشخیص دهد کم‌خونی ناشی از نقص آهن است یا بیماری‌های مزمن این آزمایش را با آزمایش‌هایی دیگر مانند Ferritin و TIBC (آهن پیوند شده) درخواست می‌نماید. بعضی از علائم کم‌خونی فقر آهن عبارتند از: خستگی و بی‌حالی مزمن گیجی، ضعف و سردرد و از علائم افزایش آهن در بدن می‌توان به درد مفاصل، ضعف و خستگی، درد ناحیه شکمی، تحلیل رفتن میل جنسی و مشکلات قلبی اشاره کرد. خونریزی شدید، مشکلات گوارشی و رژیم غذایی نامناسب نیز شرایطی هستند که می‌توانند باعث کم‌خونی فقر آهن باشند.
علت انجام:
آزمایش آهن به دلایل زیر انجام می شود:
کنترل آنمی ناشی از کمبود آهن
کنترل بیماری خاصی به نام هموکروماتوزیز
کنترل وضعیت تغذیه ی فرد
پزشک می تواند متوجه کارایی رژیم درمانی و غذایی حاوی آهنی که تجویز شده شود.
نتایج
آزمایش آهن میزان آهن را در خون کنترل می کند تا دیده شود که کارایی متابولیزه کردن آهن در بدن چقدر است.
مقدار نرمال
مقدار طبیعی آهن در جواب آزمایش در قسمت محدوده طبیعی (Reference Range) ذکر می شود. بااین حال حتی در مورد جوابهای خارج از محدوده ذکر شده نیز، تصمیم طبیعی یا غیر طبیعی بودن با پزشک معالج شما است.
مقادیر بالا و پایین
اندازه گیری میزان سرمی آهن، ظرفیت کلی اتصال به آهن(TIBC)، و اشباع ترانسفرین به منظور آگاهی از وجود شرایط کمبود آهن مانند بیماری آنمی کمبود آهن وهمچنین تشخیص شرایط افزایش آهن مانند هموکروماتوزیز انجام می شوند.
شرایط دیگری که بر میزان آهن، TIBC و اشباع ترانسفرین تاثیر می گذارد شامل موارد زیر است:
Ø آنمی همولیتیک: این بیماری منجر به کاهش میزان هموگلوبین حمل کننده ی اکسیژن در گلبول های قرمز خون می شود. سطح آهن معمولا” نرمال است.
دهد. به طور معمول سطح آهن نرمال است اما سطح فریتین در افرادی که دفعات زیادی خون دریافت کرده اند، بالا است.
Ø سیروز: شرایطی است که التهاب به کبد صدمه می زند.
مسمویت با قلع. شرایطی است که به دلیل قرار گرفتن برای مدت طولانی در معرض مقادیر بالای قلع در محیط ایجاد می شود.
Ø آنمی ناشی از کمبود آهن: شرایطی است که سطح پایین آهن منجر به کاهش هموگلوبین حمل کننده ی اکسیژن در گلبول های قرمز خون می شود. سطح آهن معمولا” پایین است ، اشباع ترانسفرین بالا است و سطح فریتین نیز پایین است.
Ø روماتویید آرتریت: این نوع از آرتریت لایه ها و بافت های پوشاننده ی مفاصل را ملتهب می کند.
Ø استفاده ی بیش از حد از مکمل های آهن.
Ø خونریزی
Ø نقص در عملکرد کلیه
Ø عفونت شدید
منابع
کتاب تشخیص طبی دکتر وحید فلاح ازاد
