(Double test(FBHCG and PAPPA
آزمایش (Double test(FBHCG and PAPPA :
◀︎این آزمایش در بخش هورمون آزمایشگاه فجر انجام میپذیرد.
نام آزمایش
پروتئین A پلاسمایی مرتبط با حاملگی، FBHCG and PAPA-A
آمادگی بیمار
نیاز به ناشتایی نمی باشد.
زمان نمونه گیری
اندازهگیری فقط در هفته ۱۴-۱۰ حاملگی صورت میگیرد و بعد از این زمان توانایی تمیز تست از بین میرود.
نوع نمونه و نحوه جمع آوری آن
سرم، پلاسما، ۵۰۰ لاندا
موارد رد نمونه
همولیز شدید سرم
ذوب و فریز مکرر نمونه
نمونه کمتر از ۱۰ هفتگی و بیشتر از ۱۴ هفتگی
روش های آزمایش
الکتروکمی لومینسانس
تداخلات دارویی
همولیز شدید در نتایج آزمون تداخل می کند.
اطلاعات تکمیلی
نتایج استفاده از PAPP-A و free β-hCG در سه ماه اول حاملگی مشابه تست سهگانه (AFP ، استریول غیرکونژوگه وhCG) در هفتههای ۲۲- ۱۵حاملگی است.
بیمارانی که غربالگری آنها مثبت میشود، غالباً برای نمونهبرداری از پرزهای جفت یا آمنیوسنتز فرستاده میشوند.
سندرم داون که شایعترین علت عقبافتادگی ذهنی است، شایعترین اختلال کروموزومی اتوزومال در تولدهای زنده نیز محسوب میشود.
استفاده از این نشانگر برای غربالگری سندرم داون و یا تریزومی ۱۸ مورد تأیید سازمان غذا و دارو نمی باشد.
علت انجام آن
شایعترین دلیل برای تشخیص ژنتیکی پرهناتال، خطر سندرم داون (تریزومی۲۱) است. غربالگری برای سندرم داون در سه ماه اول حاملگی بوسیله PAPP-A و free βhCG (زیرواحد بتای آزاد هورمون hCG) در سرم مادر امکانپذیر میباشد. چنین غربالگری همراه با اندازه مایع پشت گردن جنین یا fetal nuchal translucency (NT) توسط اولتراسونوگرافی، اکثریت موارد تریزومی ۱۸ را هم ردیابی میکند.
نتایج
در هفته ۱۴- ۸ حاملگی میزان ردیابی برای تریزومی ۲۱، %۶۲ – %۸۵ با میزان مثبت کاذب %۵ – %۹ است. برای تریزومی ۱۸، حدود %۹۰ از موارد با میزان مثبت کاذب %۲شناسایی خواهند شد.
در حاملگی با نوزاد مبتلا به سندرم داون میزان PAPP-A بطور متوسط پایین بوده و سطح سری Free BHCG و همچنین اندازه گیری NT بطور متوسط بالا میباشد.
میزان این سه مارکر با افزایش سن بارداری تغییر می کند. بطوریکه PAPP-A و NT افزایش یافته و Free BHCG کاهش می یابد. برای محاسبه این تغییرات غلظت هر مارکر بصورت MOM احتساب می شود که عبارتست از نسبت میزان مارکر مورد نظر محاسبه شده در آزمایشگاه به میزان مورد انتظار برای سن بارداری بیمار در حالت طبیعی MOM بایستی معادل ۱ باشد یعنی میزان اندازه گیری شده پارامتر مورد نظر مساوی میزان مورد انتظار در سن حاملگی بیمار است. برای مثال اگر میزان مارکر خانمی در هفته چهاردهم ۱۰۰ iv/mL باشد و میزان مورد انتظار برای این سن ۵۰ iv/mL باشد MOM برای آن مارکر ۲ خواهد بود.
– سایر عوامل مداخله گر در آزمایش عبارتند از وزن مادر، گروه نژادی یا بومی، مصرف سیگار و چندقلوئی.
– سطوح مارکرها در خانمهای با وزن بیشتر کاهش و با وزن متر افزایش نشان می دهد.
– میزان PAPP-A در خانم های با نژاد A fro-caribbean به میزان ۶۰% بیشتر از خانم های سفید پوست است.
– سطوح سرمی PAPP-A در خانم هایی که مصرف سیگار دارند حدود۲۰% پائین تر است.
– سطوح سرمی مارکرها در بارداری های دو قلویی افزایش می یابد.
– در نزم افزار آلفا تنظیمات اختصاصی مقادیر MOM برای این فاکتورها ایجاد شده است.
– مشکلی که در بارداری دوقلویی وجود دارد این است که ممکن است یکی از نوزادان مبتلا بوده و دیگری سالم باشد که تست غربالگری این اختلاف را نشان نمی دهد. لذا از سایر روش ها مانند آمینو سنتر و غیره برای سقط جنین انتخابی بایستی استفاده نمود.
– بارداری های پیشین مبتلا به سندرم داون: اگر خانمی در بارداری قبلی نوزاد مبتلا به سندرم داون داشته باشد تست غربالگری وی بدون توجه به میزان مارکرها مثبت ارزیابی میشود . البته میزان ریسک محاسبه شده از روی سن مادر و میزان مارکرها نیز گزارش میشود که میتواند این ریسک را کاهش دهد و یا در جهت تایید آن باشد.
– غربالگری مثبت کاذب در بارداری قبلی – اگر خانمی در حاملگی پیشین نتیجه غربالگری مثبت کاذب داشته باشد ، سطوح مارکرها در بارداری قبلی را میتوان به منظور تنظیم سطوح مارکرها در بارداری جاری بکار رود. برای مثال اگر خانمی در بارداری با نتیجه مثبت کاذب دارای BHCG بالاست ، در بارداری بعدی نیز این میزان احتمالا بالا خواهد بود که نتیجه ممکن است مجددا مثبت تلقی شود لذا از میزان پارامتر در حاملگی قبلی جهت اصلاح پارامترهای مورد انتظار بارداری های بعدی میتوان استفاده نموده تا مشکل نتیجه مثبت کاذب حل شود.
کارآیی آزمایش
کارآیی یک تست غربالگری معمولا بر مبنای پارامترهای زیر تعیین میشود:
۱- DR (detection rate) نسبت حاملگی های با سندرم داون که نتیجه غربالگری مثبت داشته اند.
۲- FPR ( مثبت کاذب ) نسبت حاملگی های طبیعی که نتیجه غربالگری مثبت داشته اند.
۳- O A P R ( odds of being affected given positive result ) که عبارتست از درصد مثبت حقیقی به مثبت کاذب (DR/FPR ) برای مثال اگر در تستی DR=87% باشد ، مثبت کاذب ۳.۵% ، OP AR=1:15 و این اعداد به این معناست که در خانمهای با غربالگری مثبت از هر ۱۵ خانم یک نفر مثبت واقعی است .
