MT-PCR
آزمایش MT-PCR :
◀︎این آزمایش در بخش مولکولی آزمایشگاه فجر انجام میپذیرد.
سل
سل از شایعترین بیماریهای عفونی انسان است که به عنوان یکی از بزرگترین قاتلین انسانها در طول تاریخ شناخته میشود.
در حال حاضر، بیش از ۲۰ میلیون نفر به بیماری سل مبتلا هستند که ۹۰ %این موارد، به کشورهای در حال توسعه تعلق دارند. شیوع سل در ایران، بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی در ژوئن ۲۰۰۵ ،۳۷ درهزار میباشد .
رنگ آمیزی اسمیر و کشت نمونه خلط، قدم اول در بررسی بیمار مشکوک به سل ریوی محسوب میشوند. مایکوباکتریوم توبرکلوزیس، ارگانیسمی با رشد آهسته است که کشت آن به ۳ تا ۸ هفته زمان نیاز دارد و استفاده از تکنیکهای مدرن کشت، این زمان را تنها به ۹ تا ۱۶ روز کاهش میدهد.
رنگ آمیزی فلوئورسنت نمونه های بالینی، از دیگر روشهای استاندارد تشخیص است. وقت گیر بودن این روشها (۳ تا ۸ هفته برای کشت) و در مواردی دقت پایین آنها (به ویژه در روش های رنگآمیزی که نتیجه، کاملاً وابسته به فرد میباشد)، مطرح کننده نیاز به روشهایی سریعتر و دقیقتر است.
بعلاوه، با شیوع عفونتHIV ، استفاده گسترده از استروئیدها و سایر داروهای سرکوب کننده ایمنی و افزایش تعداد گیرندگان پیوند و نقص ایمنی حاصل از این بیماریها و روشهای درمانی، موارد سل ریوی اسمیر-منفی و سل خارج ریوی افزایش یافته است و نسبت قابل توجهی از این بیماران در زمان مراجعه بسیار بدحال بوده؛ بیماری در آنان به سرعت پیشرفت می کند.
با توجه به سیر بیماری در این افراد و لزوم ایزولاسیون سریعتر و حتی طولانیتر این بیماران، لازم است تشخیص قطعی بیماری در زمان کوتاهی داده شده؛ درمان مناسب آن به سرعت آغاز گردد چرا که شروع زودرس درمان در این گروه، نه تنها نجات دهنده حیات آنان است که از سرایت بیماری به اطرافیان آنان و پرسنل مراقبت کننده نیز جلوگیری می نماید.
علاوه بر این، با در نظر گرفتن مواردی که به دست آوردن نمونه جهت اسمیر و کشت مستلزم انجام اقدامات تهاجمی است (سل ریوی اسمیر-منفی) و یا شرایطی که امکان دستیابی به نمونه تشخیصی کمتر است (نظیر سل منتشر) و یا وضعیت بالینی بیمار اجازه انجام روشهای تهاجمی را نمی دهد (نظیر بیماران دچار کاهش سطح هوشیاری)، بهره مندی از یک روش آسان و سریع که نیاز به روشهای خاص یا تهاجمی نمونه گیری نداشته، در عین حال دقت تشخیصی قابل قبولی داشته باشد ضروری به نظر میرسد.
در سالهای اخیر، تشخیص مولکولی به روشهای تقویت اسیدهای نوکلئیک که تحت عنوان PCRشناخته میشوند، جایگزین روشهای تشخیصی قدیمی شده است. هدف اصلی این روشها، تعیین یک قطعه DNA اختصاصی در ارگانیسمهای مختلف میباشد که به روش PCR تکثیر یافته و به عنوان محصول PCR مورد شناسایی قرار میگیرد.
در این روشها قادر به شناسایی تعداد بسیار اندک میکروارگانیسم (کمتر از ۱۰ میکروارگانیسم، در مقایسه با حداقل ۱۰۰۰۰میکروارگانیسم برای مثبتشدن اسمیر خلط) در نمونه های بالینی می باشد.
مزیت دیگر این روش، آماده شدن سریع نتایج آن، طی چند ساعت (در مقایسه با چند روز تا چند هفته برای اسمیر و کشت) است.