FISH

آزمایش FISH :
◀︎این آزمایش در بخش سیتوژنتیک آزمایشگاه فجر انجام میپذیرد.

  (Fluorescence In Situ Hybridization) FISH

 تکنیک هیبریداسیون فلئورسنس درجا یک تکنیک در سیتوژنتیک پزشکی محسوب می شود که جهت مشخص کردن حضور یا عدم حضوریک قطعه از رشته DNA بر روی کروموزوم ها استفاده میشود که بیشترین تمایل را برای اتصالهای پایدار دارا می باشند. یکی از اصلی ترین ابزارهای مورد نیاز جهت مطالعه در این تکنیک، میکروسکوپ فلورسانس می باشد که آزمایشگاه فجر با دارا بودن امکانات مجهز در بالاترین سطح ممکن اقدام به انجام این آزمایش می کند.

اندیکاسیون های بالینی برای آزمایش FISH 

۱-  تشخیص سریع قبل از تولد ناهنجاری های کروموزومی (تکنیک FISH  Rapid)

این روش در بارداری هایی که مشکوک به حضور اختلال کروموزومی در جنین باشند که شایعترین آنها تریزومی کروموزومهای ۱۳، ۱۸، ۲۱ (به ترتیب سندرم پاتو، ادوارد و داون) و اختلالات مربوط به کروموزوم های جنسی مانند سندرم کلاین فلتر ( XXY،۴۷) و سندرم ترنر (X ،۴۵) وهمین طور تعیین جنسیت جنین می باشند، انجام می شود.

از آنجایی که در این روش جواب آزمایش ۳-۱ روزه آماده می شود به آن تکنیکRapid FISH میگویند.

۲- تشخیص انواع سرطان ها

تکنیک FISH راه تشخیص صحیح انواع سرطان­ها، همانند سرطان­های خونی با استفاده از مغز استخوان و همین­طور گره های لنفی و تومورهای جامد می باشد.

برای مثال، CML سرطان خونی یا لوسمی مزمن بزرگسالان می­باشد، در اکثر موارد مجاور شدن ژنهای BCR و  ABLباعث بروز این نوع سرطان می شود که با این روش قابل شناسایی می باشد و یا برای تشخیص مرحله یا grade بدخیمی ها همانند سرطان پستان که نیاز به شیمی درمانی دارند، جهت بررسی تکثیر ژنهای neu/HER2می توان از تکنیک FISH استفاده نمود.

۳-  تشخیص بعد از تولد

در خانوادههایی که سابقه فرزندی با مشکالت ذهنی یا اختلالات رشدی دارند و قبل از بارداری مجدد نیاز به تشخیص دقیق و به موقع بیماری را در کودک خود دارند تا ازبروز مجدد آن جلوگیری کنند از FISH جهت تشخیص این اختلالات استفاده میشود.

بیماری هایی که با این روش میتوان منشأ ژنتیکی آنها را مشخص کرد:

سندرمهای انجلمن، پرادر ویلی، حذف کروموزوم ۱۱ ،کرای دوشات، دی جرج، سندرم ویلیامز، ولف هیرش هورن و سندرم اسمیت مگینس و غیره.

۴- تشخیص قبل از لانه گزینی (PGD)

والدینی که ناقل جابجایی کروموزومی هستند و باعث سقط جنین های مکرر در سه ماهه اول بارداری میشوند می توانند با این روش رویان سالم را شناسایی و سپس به رحم مادر جهت لانه گزینی منتقل کرد. از تکنیک FISH می توان برای مشخص نمودن ماهیت کروموزوم های مارکر و ناشناخته نیز استفاده نمود. در مجموع خانم های بارداری که هفته بارداری آنها بالا می باشد و نگران آینده جنین خود می باشند یا آزمایشهای غربالگری آنها میزان بروز اختلالات کروموزمی را با ریسک بالا نشان می دهند، میتوانند از هفته ۱۵بارداری جهت انجام آمنیوسنتز و انجام آزمایش FISH Rapid بر روی نمونه مایع آمنیوتیک جنین اقدام نمایند. زمان لازم جهت انجام این آزمایش ۱-۳ روز می باشد، این آزمایش بر روی سلول های آمنیوسیتی انجام می شود که منشأ آن پوست و مخاط جنین می باشد. با استفاده ازپروب های نشاندار که به کروموزوم های موجود در هسته سلولهای امینوسیت که اتصالهای پایدار ایجاد می کنند می توان جنسیت جنین و انوپلوییدیهای شایع در بارداری ها را شناسایی کرد تا بتوان از تولد نوزاد، با مشکلات کروموزومی پیشگیری نمود و مراجعین از آرامش بیشتری در هنگام بارداری برخوردار باشند.