Anti SSA

آزمایش Anti SSA :
◀︎این آزمایش در بخش ایمونولوژی و سرولوژی آزمایشگاه فجر انجام میپذیرد.

سندرم شوگرن

سندرم شوگرن به عنوان یک بیماری اتوایمیون ناهمگن در نظر گرفته شده است که دارای هر دو ویژگی های اختصاصی بافت و سیستمیک می باشد و شامل طیف گسترده ای از اختلالات بالینی / سرولوژیک است.

تشخیص ایمونولوژیک سندرم شوگرن

سندرم شوگرن یک بیماری مزمن و سیستمیک التهابی است که به طور اصلی غدد اگزوکرین را تحت تاثیر قرار می دهد و منجر به خشکی دهان (xerostomia) و خشکی چشم (xerophthalmia) می شود. در حالی که سندرم سیکا از علائم بارز این سندرم می باشد، در طی بیماری، بیماران ممکن است.

علائم بالینی سیستمیک مختلف را تجربه کنند ( خستگی، آرتریت، واسکولیت پوستی، بیماریهای خونی، اختلالات ریوی، نقایص کلیوی، نوروپاتی های اعصاب مرکزی و محیطی و اختلالات گوارشی).

معیارهای معمول برای تشخیص و طبقه بندی بیماری علاوه بر معیارهای بالینی مانند سنجش ترشحات غدد بزاقی و اشکی شامل چهار اتوآنتی بادیAnti-Ro/SSA, Anti-La/SSB, ANA و RF می باشند.

 اتوآنتی بادیهای مرتبط با سندرم شوگرن

۱- بیومارکرهای معمول برای طبقه بندی بیماری:

دانش ما در مورد SS و بیماری های خودایمنی در نیم قرن گذشته به میزان قابل توجهی گسترش یافته است و معیارهای تشخیص و طبقه بندی SS همچنان در حال تکامل است.

بررسی حضور اتوآنتی بادیها همواره بعنوان معیاری برای تشخیص بیماری SS مطرح بوده است. چهار اتوآنتی بادی Anti-Ro/SSA, Anti-La/SSB, ANA و RF برای شیوع و ارتباط آنها با ویژگی های مختلف بالینی SS مورد مطالعه قرار گرفته اند.

 Anti-Ro/SSA, Anti-La/SSB:

شایعترین اتوآنتی بادیهایی که در بیماران مبتلا به سندرم شوگرن یافت می شود آنتی بادیهای علیه اتوآنتی ژنهای RO/Laکمپلکس ریبونوکلئوپروتئین هستند.

بسته به روش سنجش، آنتی بادیهای ضد Ro/SSA و La/SSB در ۷۰-۵۰ % بیماران مبتلا به SS یافت می شوند. آنتی بادی Anti-Ro / SSA می تواند تنها یا همزمان با آنتی بادی های anti-La / SSBشناسایی شود، در حالی که مثبت بودن Anti-La / SSB به تنهایی نادر است.

به طور کلی، آنتی بادی های anti-Ro / SSA و anti-La / SSB با سن کمتر در هنگام تشخیص، دروه طولانی تر بیماری، تخریب شدیدتر غدد اگزوکرین، بزرگتر شدن غده پاروتید و حمله شدیدتر لنفوسیتها به غدد بزاقی، مرتبط است. همچنین مطالعات بسیاری نشان داده اند که تظاهرات extraglandular مانند اسپلنومگالی، لنفادنوپاتی ، واسکولیت و پدیده Raynaud در بیماران دارای آنتی بادیهای anti-Ro / SSA  و anti-La / SSB بیشتر است.

Anti-nuclear antibodies (ANA):

این اتوآنتی بادیها که به وسیله ایمونوفلورسانس غیر مستقیم بر روی سلولهای HEP-2 تشخیص داده می شوند در ۸۵-۵۹% بیماران مبتلا به SS مثبت هستند.

مشخص شده است که بیماران مبتلا به SS که ANA مثبت هستند، اغلب زن هستند و میانگین سن آنها در زمان تشخیص کمتر از مردان است. همچنین در این گروه شیوع بالاتر recurrent parotidomegaly و تظاهرات extraglandular مانند پدیده Raynaud ، واسکولیت، درگیری کلیه و مفاصل، تب، آدنوپاتی، سیتوپنی و ESR>50 وجود دارد.

به علاوه ANA مثبت در سندرم شوگرن نه تنها با درگیری های بافتی بیشتر همراه است بلکه با شیوع بیشتر هایپرگاماگلوبولینمی،RF ، anti-Ro/SSA و anti-La/SSB و آنتی فسفولیپید مثبت همراه است.

Rheumatoid factors (RF):

RF آنتی بادی هایی که بر علیه بخش Fc از ایمونوگلوبولین IgG می باشند. آنها می توانند از هر نوع ایزوتایپ باشند، اگرچه اغلب آنها IgM هستند.

سطح RF در ۷۴-۳۶% بیماران مبتلا به SS بالا می باشد. حضور RF در SS با سن کمتر، غلبه زن بر مرد و بیوبسی مثبت غدد بزاقی همراه است.

در بسیاری از مطالعات ارتباط RF با حضور سایر مارکرهای سرولوژیک مانند  anti-Ro/SSA و anti-La/ SSB،کرایوگلوبولینها، ANA ، hypocomplementemia وhypergammaglobulinemia نشان داده شده است.

 در مقایسه با بیماران RF منفی بیماران RF مثبت دارای شیوع بیشتر اختلالات مفاصل، واسکولیت، بزرگی غدد بزاقی، سیتوپنی، پدیده Raynaud’s، درگیری کلیه و سیستم اعصاب مرکزی هستند. در بیماران SS فاکتور RF از هر دو کلاس IgM و IgA می باشد.

چرا و چه موقع این تست  درخواست می شود

 برای کمک به تشخیص و افتراق بین اختلالات خود ایمن. زمانی که تست ANA بیمار مثبت شود و همچنین بیمار علائمی از اختلالات خود ایمن داشته باشد.

دانستنی های بیشتر

علائم و نشانه های بیماری های خود ایمن خیلی متنوع است و ممکن است در همه جای بدن دیده شود ، بعضی از این علائم عبارتند از :

1. تب و خستگی مداوم
2. درد ماهیچه
3. راش پوستی
4. ورم و درد مفصل
5. پدیده ریناد
6. آسیب کلیوی همراه پروتئینوری
7. علائم نورولوژیک مثل تشنج ، افسردگی و جنون
8. آنمی همولتیک با لکوپنی

تحقیقات نشان داده هر کدام از این اتو آنتی بادی ها به طور مشخص در بیماران با اختلال اتو ایمن خاصی شناسایی شده و در بقیه افراد سالم دیده نشده است.

Anti-SS-A: در بیش از۷۵% بیماران مبتلا به Sjögren’s syndrome مثبت است همچنین در این شرایط هم گاهی SLEو scleroderma مثبت است .

Anti-SS-B: در بیش از ۶۰% افراد مبتلا به Sjögren’s syndrome مثبت است همچنین در این شرایط هم گاهی  SLEو scleroderma مثبت است . عموما همراه Anti-SS-A مثبت می شود.

اطلاعات بالینی

(Anti-SS-A (Ro) & Anti SS-B (Laهر دو آنتی‌ژن فوق از گروه آنتی‌ژن‌های قابل استخراج هسته‌ای (ENA) می‌باشند.

نقش SS-A در فعال کردن mRNA جهت روند ترجمه می‌باشد. درحالی‌که نقش SS-B بعنوان پروتئین کمکی برای آنزیم RNA polymerase III شناخته شده است، در حین فرآیند رونویسی، SS-B به RNA حاصل چسبیده و بعد از اتمام فرآیند جدا می‌گردد.

نام این دو آنتی‌ژن را از بیماری مربوطه به آن یعنی سندروم شوگرن (Sjogren Syndrome) اخذ کرده‌اند تحت عنوان آنتی‌ژن‌های A و B سندروم شوگرن و حروف Ro و La را نیز از نام اولین بیمارانی‌که این دو آنتی‌ژن ابتدا در آنها یافت شده گرفته‌اند.

Anti SS-A را در ۴۰ تا ۹۵% موارد سندروم شوگرن و ۲۰ تا ۶۰%موارد SLE و ۲۰% موارد سیروز اولیه صفراوی و همچنین در هپاتیت مزمن فعال یافت کرده‌اند.

در موارد SLE وجود این اتوآنتی‌بادی همراه است با علائم بالینی نظیر راشهای پوستی حساس به نور، بیماری ریوی و لنفوپنی در این بیماران.