Cholestrol
آزمایش Cholestrol :
◀︎این آزمایش در بخش بیوشیمی آزمایشگاه فجر انجام میپذیرد.
نام آزمایش
کلسترول
کلسترول استروئیدی ضروری است که غشاء سلولهای تمام بافتهای بدن را تشکیل میدهد. این ماده جهت ساخته شدن هورمونها، رشد و تولید مثل ضروری میباشد. مقدار کمیاز کلسترول در جریان خون وجود دارد که به صورت ذرات لیپوپروتئین موجود میباشد. بخشی از این لیپوپروتئینها به صورت HDL (کلسترول خوب) و بخش دیگر که باعث ذخیره کلسترول در بافتها میشوند LDL (کلسترول بد) نام دارند. آزمایش کلسترول مجموع انواع کلسترولها را بررسی مینماید. بطور طبیعی بدن انسان جهت فعالیت و رشد خود کلسترول تولید میکند. رژیمهای غذایی که حاوی مقادیر زیادی کلسترول، اسیدهای چرب اشباع شده و یا ترانس هستند باعث میشوند سطح کلسترول خون بالا رود. در صورتیکه فرد زمینۀ ارثی نیز در این مورد داشته باشد میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی افزایش پیدا کند. افزایش کلسترول خون میتواند باعث تشکیل پلاکهای کلسترول در دیوارۀ رگهای خونی شود. این پلاکها به نوبۀ خود باعث تنگتر شدن قطر رگها و همچنین سخت شدن دیوارۀ رگهای خونی میشوند که در این حالت خون رسانی و تغذیۀ بافتها با شکل مواجه میشود. و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی و سکته افزایش پیدا میکند. توصیه میشود افراد بالغ حداقل سالی یک بار این آزمایش را انجام دهند. آزمایش کلسترول معمولاً با آزمایشهای LDL , HDL و Triglycerides درخواست میشود. ریسک فاکتورهایی مانند استعمال دخانیات، سن بالای ۴۵ سال در مردان و یا ۵۵ سال در بانوان، فشارخون، سابقۀ خانوادگی و سابقه بیماری قلبی باعث شود که فرد بیشتر در معرض بالا رفتن کلسترول باشد. افرادی که دارای ریسک فاکتورهای مربوط میباشند نیاز است بیشتر از یک بار در سال آزمایش کلسترول را انجام دهند. میزان کلسترول در بیماریهای حاد مقداری پایین میآید. توصیه میشود این آزمایش را در زمان بیماری شدید انجام ندهید.
انواع کلسترول
کلسترول LDL: این نوع کلسترول خاصیت چسبندگی دارد و به راحتی به جدار داخلی دیواره ی رگ ها می چسبد و باعث باریک شدن و در نهایت انسداد مجرای داخلی رگ ها می گردد. از این رو به کلسترول بد معروف است.
کلسترول VLDL: این نوع کلسترول مولکول های چربی را از کبد به دیگر قسمت های بدن حمل می کند و بعد از انتقال چربی به بافت ها تبدیل به کلسترولLDLمی گردد.
کلسترولHDL: این نوع کسترول، کلسترول هایLDL موجود در طول دیواره ی رگ ها را پیدا کرده و به آن ها می چسبد و آن ها را از جدار رگ ها پاک می کند و از باریک شدن و انسداد رگ ها جلوگیری می نماید. به همین جهت به کلسترول خوب معروف است.
پزشکان امروزه قبل از اینکه در مورد سالم بودن یا نبودن سطح کلسترول و نیاز آن به درمان تصمیم بگیرند طیف وسیعتری از عوامل را در نظر میگیرند.
محدوده ی مقادیر گزارش شده :
محدوده گزارش شده | توضیحات |
mg/dl ۲۰۰- ۳۰ | طبیعی |
mg/dl۲۴۰ – ۲۰۰ | محدوده ی خطر |
بیشتر از mg/dl ۲۴۰ | غیرطبیعی |
بعضی از عوامل خطری که یک پزشک ممکن است به هنگام ارزیابی سطح کلسترول سرم در نظر بگیرد عبارتند از:
- نسبت کلسترول HDL به LDL
- سطوح تری گلیسرید
- چاقی
- فشار خون بالا
- آیا شخص یک مرد ۴۵ سال یا بالاتر است
- آیا شخص باردار است
- سیگار یا توتون استفاده میکند
- سابقه خانوادگی
- کمبود فعالیت جسمانی یا سبک زندگی بی تحرک
- مصرف زیاد الکل
- یک رژیم غذایی پرکربوهیدرات، بخصوص کربوهیدراتهای تصفیه شده دارد
- سندرم متابولیک
- بیماریهای مزمن التهابی
اثرات سلامتی سطح کلسترول سرم
در مجموع یک شخص با سطوح بالای کلسترول HDL و سطح کلسترول LDL پایین تر یک اندازه کلسترول سالمتر خواهد داشت.
به دلیل اینکه کلسترول HDL به کاهش حضور کلسترول LDL د رخون کمک میکند. همچنین میتواند از تجمع کلسترولLDL و تشکیل رسوبات سخت به نام پلاک که به دیوارههای عروق میچسبند و جریان خون را کاهش میدهند، جلوگیری میکند.
پلاکها میتوانند چنان بزرگ شوند که موجب باریک شدن و سفتی شریانها شوند که میتواند با بیماری قلبی ارتباط داشته باشد.
مقدار چشمگیر کلسترول LDL در شریانها میتواند از رسیدن خون و اکسیژن کافی به اندامها و بافتها جلوگیری کند که موجب مشکلات جدی در سلامتی میشود.
مشکلات مرتبط با سطح بالای کلسترول سرم عبارتند از
- بیماری عروق کرونر
- سکته
- حمله قلبی
- صدمه با بافت یا اندام
کاهش سطح کلسترول LDL
کبد کلسترول کافی برای تمامی نیازهای بدن تولید میکند. هر کلسترول مصرف شده در غذاها و نوشیدنیها به عنوان کلسترول غذایی شناخته میشود که اضافی است. این مقدار اضافی کلسترول غیر ضروری است که بیشتر احتمال رسوب کردن در جریان خون را دارد.
تغییر رژیم غذایی موثرترین روش کاهش سطح کلسترول ناسالم و افزایش سطح کلسترول سالم است. چربیهای ترانس و اشباع باید بیش از بین ۵ و ۶ درصد مصرف روزانه کالریهای یک شخص نباشد.
اگر یک شخص ۲۰۰۰ کالری در هر روز مصرف کند، باید فقط بین ۱۱ و ۱۳ گرم از چربی اشباع در هر روز مصرف کند.
ترفندهای زیر میتواند به شخص برای کاهش سطح کلسترول کمک کند:
- خوردن کمتر لبنیات پر چرب هموچون شیر کامل، کره، خامه و پنیر
- اجتناب از غذاهای سرخ شده، فست فود و غذاهای بسته بندی شده
- محدود کردن مصرف روغنهای با ترانس بالا
- اجتناب از روغنهای گرمسیری و کرهها، بخصوص آنهایی که از کاکائو، نارگیل، پالم و هسته نخل
- کاهش مصرف کربوهیدراتهای تصفیه شده همچون آنهایی که در شرینیها، نانها، کراکر و چیپس وجود دارند.
- کاهش وزن یا نگه داشتن وزن سالم
- ترک سیگار و اجتناب از دود دست دوم سیگار
- کاهش یا اجتناب از مصرف الکل
- ورزش منظم
- کاهش یا مدیریت استرس
- داشتن وعدههای غذایی برنامه ریزی شده
- استفاده از میوهها و سبزیجات در میان وعده به جای غذاهای آماده ناسالم
افزایش سطح کلسترول HDL
فعالیتهای زیر میتواند سطح HDL شخص را تقویت کند:
- استفاده از روغنهایی با چربی ترانس کمتر همچون روغن زیتون، روغن آفتابگردان، کانولا و ذرت
- خوردن بیشتر میوهها و سبزیجات کامل
- خوردن بیشتر غلات و حبوبات
- جایگزینی گوشت با منابع پروتئینی گیاهی همچون گردو، بادام، لوبیا، تافو، دانهها کینوا و غلات کامل
- خوردن بوقلمون و ماهیهای همچون سالمون، قزل آلا، شاه ماهی و ماهی خال مخالی
- افزایش جذب فیبر غذایی بوسیله خوردن بیشتر برگهای سبز و دانههای کامل یا بوسیله مکملها
- نوشیدن شیر کم چرب یا جایگزینی شیر با یک رژیم غذایی بدون لبنیات
- ورزش منظم