(CF) ﻓﻴﺒﺮﻭﺯ ﺳﻴﺴﺘﻴﮏ
(CF) ﻓﻴﺒﺮﻭﺯ ﺳﻴﺴﺘﻴﮏ
• ﻧﻮﻋﻲ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺍﺭﺛﻲ ﻳﺎ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﮊﻧﺘﻴﻜﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﻁ، ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﻡﻫﺎﻱ ﺑﺪﻥ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺭﻳﻪ ﻭ ﭘﺎﻧﻜﺮﺍﺱ ﺁﺳﻴﺐ ﻣﻲﺭﺳﺎﻧﺪ.
• ﻓﻳﺑﺭﻭﺯ ﮐﻳﺳﺗﻳﮏ ﺍﺯ ﺑﻳﻣﺎﺭﯼ ﻫﺎﯼ ﻣﺗﺎﺑﻭﻟﻳﮏ ﺍﺭﺛﯽ ﻣﺣﺩﻭﺩ ﮐﻧﻧﺩﻩ ﺯﻧﺩﮔﯽ ﻭ ﺍﺗﻭﺯﻭﻣﺎﻝ ﻣﻐﻠﻭﺏ ﺍﺳﺕ ﺑﺭ ﺍﺛﺭ ﺁﻥ ﺗﺭﺷﺣﺎﺕ ﺩﺭ
ﺑﺧﺷﻬﺎﻳﯽ ﺍﺯ ﺑﺩﻥ ﺳﻔﺕ ﻭ ﭼﺳﺑﻧﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﻭﻧﺩ.
ﻋﻠﺖ ﺑﻴﻤﺎﺭﯼ ﺳﻴﺴﺘﻴﮏ ﻓﻴﺒﺮﻭﺯﻳﺲ
• ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻓﻴﺒﺮﻭﺯ ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺑﺮﻭﺯ ﺟﻬﺶ ﺩﺭ ﮊﻥ CFTR( regulator conductance) Cystic fibrosis transmembrane ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻭﻱ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮﻭﻣﻮﺯﻡ ۷ ﺭﺥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ.
• ﺍﻳﻦ ﮊﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﭘﺮﻭﺗﺌﻴﻨﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﻧﺎﻝ ﻳﻮﻧﻲ ﻛﻠﺮﻳﺪﻱ ﻓﻌﺎﻝ ﺷﻮﻧﺪﻩ ﺑﺎ ﺁﺩﻧﻮﺯﻳﻦ ﻣﻮﻧﻮﻓﺴﻔﺎﺕ ﺣﻠﻘﻮﻱ ( cAMP ) ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.
• ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﺗﺌﻴﻦ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻛﻠﺮﻳﺪ ﻭ ﺑﻲ ﻛﺮﺑﻨﺎﺕ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺁﭘﻴﻜﺎﻝ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺑﺎﻓﺘﻬﺎﻱ ﺍﭘﻲ ﺗﻠﻴﺎﻝ ﺗﺮﺷﺤﻲ، ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎﻓﺘﻬﺎﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﺠﺎﺭﻱ ﺗﻨﻔﺴﻲ، ﻏﺪﺩ ﻋﺮﻕ، ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﮔﻮﺍﺭﺵ، ﭘﺎﻧﻜﺮﺍﺱ ﻭ ﻣﺠﺮﺍﻱ
ﺩﻓﺮﺍﻥ ﻧﻘﺶ ﺩﺍﺭﺩ.
• ﻓﻌﺎﻝ ﺷﺪﻥ ﺁﻧﺰﻳﻢ ﻭ ﺑﺎﺯ ﺷﺪﻥ ﺻﺤﻴﺢ ﻣﻮﺳﻴﻦ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻫﺎﻱ ﻫﻮﺍﻳﻲ، ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺍﺳﺖ.
• ﻧﻘﺺ ﺩﺭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﻧﺎﻝ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻟﻴﺘﻬﺎ ﺩﺭ ﺑﺪﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮﺩﻫﺎﻱ ﺍﺯ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ.
• ﺗﺮﻳﭙﺴﻴﻨﻮﮊﻥ ﻧﻮﻋﻲ ﭘﺮﻭﺁﻧﺰﻳﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﻌﻤﻮﻝ، ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﻧﻜﺮﺍﺱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺭﻭﺩﻩ ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﺭﻭﺩﻩ ﻛﻮﭼﻚ، ﻓﻌﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻧﺰﻳﻢ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﻁ ﺭﻭﺩﻩ ، ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ
ﺗﺮﻳﭙﺴﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ.
• ﺩﺭ ﻧﻮﺯﺍﺩﺍﻥ ﻣﺒﺘﺎﻝ ﺑﻪ ﻓﻴﺒﺮﻭﺯ ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ، ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺎﻃﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻛﺎﻧﺎﻝ ﻫﺎﻱ ﭘﺎﻧﻜﺮﺍﺱ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﺩﻩ ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺭﺍ ﻣﺴﺪﻭﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺗﺮﻳﭙﺴﻴﻨﻮﮊﻥ ﺑﻪ ﺭﻭﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ
ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﺮﻭﺗﺌﻴﻦ ﺩﺭ ﺧﻮﻥ ﺷﻮﻧﺪ.
• ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﺮﻳﭙﺴﻴﻦ ﺍﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮﮊﻳﻚ ( IRT ) ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﮔﻴﺮﻱ ﺷﻮﺩ.
ﻓﻴﺒﺮﻭﺯ ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺟﻬﺶ ﺩﺭ ﮊﻥ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺭﺳﺎﻧﺎﻳﻲ ﮔﺬﺭ ﻏﺸﺎﻳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻴﻚ ﺍﻳﺒﺮﻭﺯﻳﺲ ) ( CFTR) ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺍﻳﻦ ﮊﻥ ﺳﻨﺘﺰ ﭘﺮﻭﺗﺌﻴﻨﻲ ﺭﺍ ﺭﻣﺰﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺎﻧﺎﻟﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺁﻥ ﻛﻠﺮﻳﺪ ﻭﺍﺭﺩ ﺳﻠﻮﻝ ﻫﺎ ﻭ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺟﻬﺶ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮊﻥ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺳﻠﻮﻝ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻛﻠﺮﻳﺪ (ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﺪﻳﻢ) ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ. ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﺭﻳﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﮔﻮﺍﺭﺵ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ CF ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺨﺎﻁ ﻏﻠﻴﻆ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺷﺤﺎﺕ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺭﻗﻴﻖ ﻭ ﻏﻴﺮ ﭼﺴﭙﻨﺪﻩ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺩﺭ ﭘﺎﻧﻞ ﺟﻬﺶ ﮊﻥ ﻓﻴﺒﺮﻭﺯ ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ ( CF) ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﺎﺹ ﮊﻥ CFTR ﺭﺍ ﺩﺭ ﻛﺮﻭﻣﻮﺯﻭﻡ ۷ ﺑﺮﺍﻱ ۲۳ ﺟﻬﺶ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. ﺍﮔﺮ ﭘﺎﻧﻞ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺟﻬﺶ ﻫﺎ ﻳﻚ ﺟﻬﺶ ﻣﻨﻔﺮﺩ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ، ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﺩ ﻣﺸﻜﻮﻙ ﺑﻪ CF ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺍﺿﺎﻓﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﻳﺮ ﺟﻬﺶ ﻫﺎﻱ ﻛﻤﺘﺮ ﺭﺍﻳﺞ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ
ﺁﻳﺎ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺟﻬﺶ ﻫﺎﻱ ﮊﻧﻲ ﻓﻴﺒﺮﻭﺯ ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻠﻞ ﮊﻧﺘﻴﻜﻲ ﻓﻴﺒﺮﻭﺯ ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ ﺭﺍ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ؟
• ﺧﻴﺮ. ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ، ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ۲۰۰۰ ﺟﻬﺶ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﮊﻥ CFTR ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﻴﺒﺮﻭﺯ ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ، ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺍﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻛﻤﻲ ﺍﺯ ﺟﻬﺶ ﻫﺎ ﺭﺍﻳﺞ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﺍﺯ ﭘﺎﻧﻞ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎﻟﺞ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﮊﻧﺘﻴﻚ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻭ ﻛﺎﻟﺞ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﺯﺍﻳﻤﺎﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ۲۳ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺯ ﺭﺍﻳﺞﺗﺮﻳﻦ
ﺟﻬﺶﻫﺎ ﺭﺍ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻩﻫﺎ ﭘﺎﻧﻞﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺗﺎ ۱۰۰ ﺟﻬﺶ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺭﺍ ﺍﺭﺍﺋﻪﻣﻲﺩﻫﻨﺪ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ، ﺣﺘﻲ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻧﻴﺰ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻠﻞ ﮊﻧﺘﻴﻜﻲ ﻓﻴﺒﺮﻭﺯ ﻛﻴﺴﺘﻴﻚ ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ
علائم بالینی
• ﻓﻴﺒﺮﻭﺯ ﺳﻴﺴﺘﻴﻚ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺗﻨﻔﺴﻲ ﻭ ﮔﻮﺍﺭﺷﻲ ﺩﺭ ﻓﺮﺩ ﻣﺒﺘﻼ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﺗﻨﻔﺴﻲ ﻭ ﮔﻮﺍﺭﺷﻲ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻓﻴﺒﺮﻭﺯ ﺳﻴﺴﺘﻴﻚ ﺩﺭ ﻓﺮﺩ ﻣﺒﺘﻼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﻋﻼﺋﻢ ﻣﻮﺳﻜﻮﻟﻮﺍﺳﻜﻠﺘﺎﻝ(ﻛﻼﺑﻴﻨﮓ ﺍﻧﮕﺸﺘﺎﻥ)، • ﺍﺧﺘﻼﻝ ﺭﺷﺪ ﻭ ﻭﺯﻥ ﮔﻴﺮﻱ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ،ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ-ﺍﺩﺭﺍﺭﻱ( ﺁﺯﻭﺍﺳﭙﺮﻣﻲ) ، ﺩﺭﮔﻴﺮﻱ ﺍﻧﺪﻭﻛﺮﻳﻦ (ﺩﻳﺎﺑﺖ ) ﻭ ﻏﺪﺩ ﻋﺮﻕ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ.
ﺍﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮﮊﻱ ﺳﻴﺴﺘﻴﻚ ﻓﻴﺒﺮﻭﺯﻳﺲ
• ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺛﺒﺖ ﺁﻣﺎﺭ ﺩﻗﻴﻘﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺣﺪﻭﺩ ۲۰۰۰ ﺑﻴﻤﺎﺭ ﻣﺒﺘﻼ ﺗﺤﺖ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎﯼ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﯽ
• ﻫﻴﭙﻮﻧﺎﺗﺮﻣﻲ
• ﻫﻴﭙﻮﻛﺎﻟﻤﻲ
• ﻫﻴﭙﻮﻛﻠﺮﻣﻲ
• ﻫﻴﭙﻮﭘﺮﻭﺗﺌﻴﻨﻤﻲ
• ﺁﻟﻜﺎﻟﻮﺯﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ
• ﻛﻤﺒﻮﺩ ﻭﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ﻫﺎﻱ ﻣﺤﻠﻮﻝ ﺩﺭ ﭼﺮﺑﻲ
• ﺗﺴﺖ ﻋﺮﻕ ﻣﺜﺒﺖ
ﺭﻭﺵ ﻫﺎﯼ ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮﯼ ﻧﻮﺯﺍﺩﺍﻥ
First-tier screening test for cystic fibrosis :
ﺍﻧﺩﺍﺯﻩ ﮔﻳﺭﯼ ﺳﻁﺢ ﺍﻳﻣﻭﻧو ﺭﯼ ﺍﮐﺗﻳﻭ ﺗﺭﻳﭘﺳﻳﻧﻭﮊﻥ ( IRT ) ﺩﺭ ﻧﻣﻭﻧﻪ DBS
ﺁﻧﺎﻟﻳﺯ DNA ﺑﺭﺍﯼ ﺑﺭﺭﺳﯽ ﻣﻭﺗﺎﺳﻳﻭﻥ ﺩﺭ ﮊﻥ CFTR
second-tier screening test for cystic fibrosis :
Sweat Test
First-tier screening test for cystic fibrosis
• ﺑﻪ ﺩﻭ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ:
• IRT/IRT : ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﻱ ﺍﻛﺘﻴﻮ ﺗﺮﻳﭙﺴﻴﻨﻮﮊﻥ ( IRT ) ﺩﺭ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﻭﻝ ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻮﺩ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺩﻭﻡ ﻧﻮﺯﺍﺩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺭﻭﺵ ﺍﺭﺯﺍﻧﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﻟﻲ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻳﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﺪﺍﺩﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮﺍﺳﺖ.
• IRT/DNA : ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﻱ ﺍﻛﺘﻴﻮ ﺗﺮﻳﭙﺴﻴﻨﻮﮊﻥ ( IRT ) ﺩﺭ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﻭﻝ ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻮﺩ، ﺗﺴﺖ DNA ﺑﺮﻭﻱ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﻭﻝ ﻧﻮﺯﺍﺩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ
IRT
• IRT ﭘﻳﺵ ﺳﺎﺯ ﺑﺭﺍﯼ ﺗﺭﻳﭘﺳﻳﻥ ﺍﺳﺕ.،
• ﺩﺭ ﻧﻭﺯﺍﺩﺍﻥ ﺑﺎ CF ﻭ ﺍﺧﺗﻼﻝ ﻋﻣﻠﮑﺭﺩ ﭘﺎﻧﮑﺭﺍﺱ، ﺁﺯﺍﺩﺳﺎﺯﯼ ﺁﻧﺯﻳﻡ ﻫﺎﯼ ﭘﺎﻧﮑﺭﺍﺱ ﻣﺧﺗﻝ ﻣﯽ ﺷﻭﺩ ﻭ IRT ﺑﻪ ﺳﺎﺩﮔﯽ ﺍﺯ ﮔﺭﺩﺵ ﺧﻭﻥ ﺑﺭﺍﯼ ﺗﺑﺩﻳﻝ ﺑﻪ ﻓﺭﻡ ﻓﻌﺎﻝ ﺣﺫﻑ ﻧﻣﯽ ﺷﻭﺩ. ﺑﻧﺎﺑﺭﺍﻳﻥ ﺍﮐﺛﺭ ﻧﻭﺯﺍﺩﻥ ﻣﺑﺗﻼ ﺑﻪ CF ﺳﻁﺢ ﺳﺭﻡ IRT ﺑﺎﻻ ﺩﺍﺭﻧﺩ.
• ﺳﻁﺢ IRT ﺑﻪ ﺳﺭﻋﺕ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺷﻳﺭﺧﻭﺍﺭﮔﯽ ﺍﻓﺕ ﻣﯽ ﮐﻧﺩ، ﺑﻧﺎﺑﺭﺍﻳﻥ ﺑﻌﺩ ﺍﺯ ﺳﻥ ۸ ﻫﻔﺗﮕﯽ ، ﻧﺗﺎﻳﺞ ﻣﻧﻔﯽ ﻗﺎﺑﻝ ﺍﻋﺗﻣﺎﺩ ﻧﻳﺳﺗﻧﺩ ﻫﺭ ﭼﻧﺩ ﮐﻪ ﻧﺗﻳﺟﻪ ﻣﺛﺑﺕ ﻫﻧﻭﺯ ﻣﯽ ﺗﻭﺍﻧﺩ ﻣﻁﺭﺡ ﮐﻧﻧﺩﻩ ﻗﻭﯼ CF ﺑﺎﺷﺩ.
• ﺗﺳﺕ IRT ﺑﺎ ﺍﺳﺗﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ cut off ﻫﺎﯼ ﻣﻌﻣﻭﻝ، ﻳﮏ ﺣﺳﺎﺳﻳﺕ ۸۰ ﺩﺭﺻﺩ ﺑﺭﺍﯼ ﺷﻧﺎﺳﺎﻳﯽ CF ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﮔﺭ ﺗﺳﺕ ﺩﻭﻡ ﺍﻧﺟﺎﻡ ﻧﺷﻭﺩ، ﺑﺭﺧﯽ ﺑﻳﻣﺎﺭﺍﻥ ﺍﺯ ﻁﺭﻳﻖ ﭘﺭﻭﺗﮑﻝ IRT/IRT ﺗﺷﺧﻳﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﻣﯽ ﺷﻭﻧﺩ .
• ﺳﻁﻭﺡ ﺗﺭﻳﭘﺳﻳﻧﻭﮊﻥ ﺍﻳﻣﻭﻧﻭ ﺭﯼ ﺍﮐﺗﻳﻭ ﺑﺎ ﺷﺩﺕ ﺑﻳﻣﺎﺭﯼ ﭘﺎﻧﮑﺭﺍﺱ ﻭ ﻋﻣﻠﮑﺭﺩ ﭘﺎﻧﮑﺭﺍﺱ ﺍﺭﺗﺑﺎﻁ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻭﺑﻪ ﺧﻭﺩ ﺑﺎ ﺷﺩﺕ ﻧﻘﺹ ﮊﻥ CFTR ﻫﻣﺭﺍﻩ ﺍﺳﺕ.
• ﮐﺎﻫﺵ ﺑﻳﺷﺗﺭ ﻭ ﺳﺭﻳﻌﺗﺭ ﺳﻁﺢ IRT ﺑﺎ ﺍﻧﻭﺍﻉ ﺷﺩﻳﺩﺗﺭ CFTR ﮐﻼﺱ ( III-I ) ﻫﻣﺭﺍﻩ ﺍﺳﺕ، ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺳﻁﻭﺡ ﭘﺎﻳﻳﻧﺗﺭ ﺑﺎ ﺍﻧﻭﺍﻉ ﮐﻣﺗﺭ ﺷﺩﻳﺩ ﮐﻼﺱ (VI-IV ) ﻣﺷﺎﻫﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﻭﺩ.
• ﻫﻣﭼﻧﻳﻥ ﻋﻭﺍﻣﻝ ﻏﻳﺭ ﻣﺭﺗﺑﻁ ﺑﺎ CFTR ﻭﺟﻭﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻭﺍﻧﺩ ﻣﻧﺟﺭ ﺑﻪ ﺳﻁﺢ ﺑﺎﻻﯼ IRT ﻧﻭﺯﺍﺩ ﺷﻭﺩ، ﺍﺯ ﺟﻣﻠﻪ ﺯﺍﻳﻣﺎﻥ ﺍﺳﺗﺭﺱ ﺯﺍ ﻳﺎ ﻁﻭﻻﻧﯽ ﻣﺩﺕ، ﻧﮊﺍﺩ ﺳﻳﺎﻩ ﻭ ﺗﺭﻳﺯﻭﻣﯽ۲۱
• ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﯽ DNA ﺑﻪ ﻋﻧﻭﺍﻥ ﻳﮑﯽ ﺩﻳﮕﺭ ﺍﺯ ﺗﺳﺕ ﻫﺎﯼ First-tier ﺍﺳﺕ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺻﻭﺭﺕ ﻣﺛﺑﺕ ﺷﺩﻥ ﺗﺳﺕ IRT ، ﺑﺭ ﺭﻭﯼ ﻫﻣﺎﻥ ﻧﻣﻭﻧﻪ ﺧﻭﻥ DBS ﺍﻧﺟﺎﻡ ﻣﯽ ﺷﻭﺩ ﻭ ﻗﺎﺩﺭ ﺍﺳﺕ ۲۳ ﺗﺎ ۴۰ ﻣﻭﺗﺎﺳﻳﻭﻥ ﺭﺍ ﺷﻧﺎﺳﺎﻳﯽ ﮐﻧﺩ.
DNA/IRT ﺑﺭﺧﯽ ﺍﺯ ﺑﺭﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﯼ ﻏﺭﺑﺎﻟﮕﺭﯼ، ﺍﺯ ﺳﮑﺎﻧﺱ ﮐﺎﻣﻝ ﮊﻥ ﺍﺳﺗﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽ ﮐﻧﻧﺩ ﻭ ﻧﻭﺯﺍﺩﺍﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻳﺷﺗﺭ ﻭ ﻣﺳﺎﻭﯼ ﻳﮏ ﻣﻭﺗﺎﺳﻳﻭﻥ ﺩﺍﺭﻧﺩ ﺑﺭﺍﯼ ﺗﺳﺕ ﻋﺭﻕ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﻣﯽ ﺷﻭﻧﺩ.
Second-tier Screening test for Cystic Fibrosis
• ﺗﺳﺕ ﮐﻠﺭ ﻋﺭﻕ ﺑﻪ ﻋﻧﻭﺍﻥ ﻳﮏ ﺗﺳﺕ ﺗﺄﻳﻳﺩﯼ ﻭ second- tier ﺩﺭ ﻧﻭﺯﺍﺩ ﺑﺎ IRT ﺑﺎﻻ ﺩﺭ ﻏﺭﺑﺎﻟﮕﺭﯼ ﺍﻧﺟﺎﻡ ﻣﯽ ﺷﻭﺩ.
• ﺍﻳﻥ ﺗﺳﺕ ﺑﺎﻳﺩ ﻗﺑﻝ ﺍﺯ ۲۸ ﺭﻭﺯ ﺯﻧﺩﮔﯽ ﮐﺎﻣﻝ ﺷﻭﺩ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺳﺭﻳﻊ ﻧﻭﺯﺍﺩﺍﻥ ﻣﺑﺗﻼ ﺍﻁﻣﻳﻧﺎﻥ ﺣﺎﺻﻝ ﺷﻭﺩ ﻭﻟﯽ ﺣﺗﻣﺎً ﺑﺎﻳﺩ ﺑﻌﺩ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻫﻔﺗﻪ ﺍﻭﻝ ﺗﻭﻟﺩ ﺍﻧﺟﺎﻡ ﺷﻭﺩ .
• ﻣﺣﺗﻭﺍﯼ ﺳﺩﻳﻡ ﻭ ﮐﻠﺭﻳﺩ ﻋﺭﻕ ﺩﺭ ﺑﻳﻣﺎﺭﺍﻥ ﻣﺑﺗﻼ ﺑﻪ ﺳﻳﺳﺗﻳﮏ ﻓﻳﺑﺭﻭﺯﻳﺱ CF ﺍﻓﺯﺍﻳﺵ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺩ.
• ﺍﻳﻥ ﭘﺩﻳﺩﻩ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﺯﻣﻭﻥ Sweat test ﺑﻭﺩﻩ ﻭ ﺑﺭﺍﯼ ﺍﻳﻥ ﺑﻳﻣﺎﺭﯼ ﺣﺳﺎﺱ ﻭ ﺍﺧﺗﺻﺎﺻﯽ ﺍﺳﺕ.
CF • ﺑﻳﻣﺎﺭﯼ ﺍﺭﺛﯽ ﺍﺳﺕ ﮐﻪ ﻣﺷﺧﺻﻪ ﺍﺵ ﺗﺭﺷﺢ ﻏﻳﺭ ﻁﺑﻳﻌﯽ ﻏﺩﺩ ﺑﺭﻭﻥ ﺭﻳﺯ ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻝ ﺑﺭﻭﻧﺵ ﻫﺎ، ﺭﻭﺩﻩ ﮐﻭﭼﮏ، ﻣﺟﺎﺭﯼ ﭘﺎﻧﮑﺭﺍﺱ، ﻣﺟﺎﺭﯼ ﺻﻔﺭﺍﻭﯼ ﻭ ﭘﻭﺳﺕ (ﻏﺩﺩ ﻋﺭﻕ) ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺩ.
• ﻋﺭﻕ ﺣﺎﺻﻝ ﺍﺯ ﺍﻟﻘﺎﯼ ﺟﺭﻳﺎﻥ ﺍﻟﮑﺗﺭﻳﮑﯽ ( ﻳﻭﻧﺗﻭﻓﻭﺭﺯ ﭘﻳﻠﻭﮐﺎﺭﭘﻳﻥ) ﺟﻣﻊ ﺁﻭﺭﯼ ﮔﺷﺗﻪ ﻭ ﻣﻘﺩﺍﺭ ﺳﺩﻳﻡ ﻭ ﮐﻠﺭﻳﺩ ﺁﻥ ﺍﻧﺩﺍﺯﻩ ﮔﻳﺭﯼ ﻣﯽ ﺷﻭﺩ.
• ﺑﺎ ﺍﻧﺟﺎﻡ ﺍﻳﻥ ﺗﺳﺕ ﻣﯽ ﺗﻭﺍﻥ ﺷﻳﺭﺧﻭﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﮐﻭﺩﮐﺎﻥ ﺑﺎ ﻋﺎﻟﻳﻡ ﺑﺎﻟﻳﻧﯽ CF ﺭﺍ ﺗﺷﺧﻳﺹ ﺩﺍﺩ
ﮊﻧﺘﻴﮏ ﺑﻴﻤﺎﺭﯼ ﺳﻴﺴﺘﻴﮏ ﻓﻴﺒﺮﻭﺯﻳﺲ
• ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ۲۰۰۰ ﺟﻬﺶ ﺩﺭ ﮊﻥ CFTR ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
• ﺟﻬﺶ F508del ﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ.
• ﺟﻬﺸﻬﺎﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﮊﻥ CFTR ﺍﺛﺮﺍﺕ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﭘﺮﻭﺗﺌﻴﻦ CFTR ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮﻭﺯ ﻓﻨﻮﺗﻴﭙﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺷﻮﻧﺪ، ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺧﻔﻴﻒ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
• ﺟﻬﺸﻬﺎ ﺩﺭ ﮊﻥ CFTR ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻮﻉ ﺍﺧﺘﻼﻟﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ، ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻧﻘﺺ ﺩﺭ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﭘﺮﻭﺗﺌﻴﻦ، ﭘﺮﺩﺍﺯﺵ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻳﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻛﺎﻧﺎﻝ CFTR ﺑﺎﺷﺪ.
• ﺟﻬﺶ ﻫﺎﻱ Missense ( ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﺍﺳﻴﺪ ﺁﻣﻴﻨﻪ ﻣﻨﻔﺮﺩ) ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً۳۸.۷۴٪
• ﺟﻬﺸﻬﺎﻱ FrameShift ( ﺩﺭﺝ ﻳﺎ ﺣﺬﻑ) ۱۶.۲۵ ٪
• ﺟﻬﺶ ﻫﺎﻱ ۱۰.۹۳ splicing ٪
• ﻭ ﺟﻬﺶ ﻫﺎﻱ ۸.۴۱ nonsense ٪ﺟﻬﺶ ﻫﺎﻱ CTR ﺭﺍ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.
ﺟﺪﻭﻝ ﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺟﻬﺶ ﻫﺎ