هر آنچه باید در رابطه با غربالگری جنین بدانید
تست غربالگری جنین که در دوران بارداری مادر انجام می شود یک پکیج کامل از سونوگرافی های مختلف و آزمایشات مهم است که در زمان بندی دقیقی باید توسط مادر باردار صورت پذیرد.
هدف از این بررسی های منظم و یکپارچه این است که پدر و مادر در آینده فرزندی سالم را داشته باشند و از تولد نوزادان با بیماری های مادرزادی مثل منگولیسم و سایر اختلالات کروموزومی جلوگیری شود.
غربال کردن، مادران باردار را در گروه های پر خطر و کم خطر دسته بندی می کند و نقایص جنین را نشان می دهد. هر چند که این مجموعه تست های غربالگری به طور حتم و قطعی
نمی تواند بروز اختلال در جنین را نمایش دهد بلکه اگر نتایج آزمایشات مثبت شد احتمال اینکه نقص بالاتر از نوزادان دیگر باشد را نشان می دهد.
همین امر باعث می شود که پزشک زنان پس از انجام تست های غربالگری جنین تست های تشخیصی را برای شما تجویز نماید تا از سلامت جنین اطمینان یابد.
خوب است بدانید که تست های غربالگری هیچ گونه ریسکی برای مادر و جنین نخواهد داشت و منجر به سقط جنین نمی شود. در صورتی که جواب آزمایش غربالگری منفی باشد بدین معنا است که احتمال تولد نوزاد با نقص به قدری پایین است که دیگر نیازی به پیگیری وجود ندارد.
انواع تست های غربالگری جنین برای مادران باردار
انواع تست های غربالگری در دوران بارداری شامل این موارد می‌شود:
۱_ تست غربالگری جنین دبل مارکر که در سه ماهه ی اول بارداری انجام می شود و زمان انجام آن در بین هفته های ۱۰ تا ۱۴ است که نتیجه ی این تست خطر ابتلای جنین به منگولیسم یا سندروم داون را مشخص می کند. همچنین دو اختلال ژنتیکی دیگر با اسم های سندروم پاتو (تریزومی ۱۳) و سندروم ادوارد (تریزومی ۱۸) را شناسایی می کند.
اگر اختلالات کروموزومی در جنین موجود باشد خون مادر باردار آن را نشان می دهد.
۲_ تست غربالگری کواد مارکر در سه ماهه ی دوم بارداری انجام می شود و زمان انجام آن در بین هفته های ۱۴ تا ۲۴ است و نتیجه ی این تست نیز خطر ابتلای جنین به سندروم داون، نقایص لوله ی عصبی (NTD) و سندروم ادوارد را نشان خواهد داد.
نتایج به دست آمده از غربالگری های انجام شده توسط پزشک معالج و پزشک ژنتیک مورد بررسی قرار می گیرد و اگر نیاز به اقدامات خاص و پیگیری باشد به مادر توضیح کامل داده می شود تا بتواند تصمیم درستی را راجع به ادامه ی بارداری بگیرد.
اگر آزمایش های غربالگری جنین در سه ماهه ی اول و سه ماهه ی دوم بارداری به طور منظم و یکپارچه صورت بگیرد و با در نظر گرفتن
همه ی نتایج میزان خطر به طور همزمان مشخص شود به آن INTEGRATED یا غربالگری یکپارچه می گویند
که از لحاظ تشخیص قدرت بسیار بالایی ( بیش از ۹۰ درصد) در نشان دادن سندروم داون دارد.
مزیت غربالگری یکپارچه قابلیت بالای تشخیص و درصد بسیار پایین در نتیجه ی مثبت کاذب است. اگر مادر بارداری پس از غربالگری مرحله ی اول در گروه پر خطر قرار داده شود
باید تست CVS را انجام دهد، اما مادر بارداری که نتیجه ی تست غربالگری مرحله ی اول او با ریسک متوسط باشد باید تست مرحله ی دوم یعنی کواد مارکر را انجام دهد که به آن SEQUENTIAL یا غربالگری متوالی گفته می شود.
ناشتا بودن برای انجام تست غربالگری
مادران باردار سوالات بسیاری راجع به آزمایشات غربالگری و روش انجام آن در سر دارند به طور مثال یکی از پرسش هایی که ذهن آنها را به خود مشغول کرده است
مسأله ی ناشتا بودن یا نبودن در هنگام انجام تست غربالگری است.
پاسخ به این سوال در دو مرحله ی غربالگری سه ماهه ی اول و غربالگری سه ماهه ی دوم در نظر گرفته خواهد شد. چون مادر باردار بعد از تجویز دکتر معالج خود است که می فهمد نیاز به ناشتا بودن دارد یا خیر؟ در واقع اگر پزشک زنان آزمایش دیابت بارداری را برای یک مادر باردار در نظر بگیرد باید حتماً آن مادر در زمان انجام آزمایش ناشتا باشد و چیزی نخورده باشد در غیر این صورت نیازی به ناشتایی وجود ندارد.
این تجویز مربوط به غربالگری سه ماهه ی اول می باشد. در آزمایش غربالگری مرحله ی دوم و یا سه ماهه ی دوم بارداری نیز نیازی به ناشتا بودن وجود ندارد، اما اگر پزشک معالج شما با توجه به در نظر گرفتن شرایط جسمانی و دوران بارداری که می گذرانید مثل دیابت بارداری و غیره ممکن است درخواست انجام آزمایش خاصی را داشته باشد که نیاز به ناشتایی به هنگام تست وجود داشته باشد، در این‌صورت باید برای ناشتا بودن با پزشک خود مشورت نمایید.
غربالگری دیابت بارداری چیست؟
غربالگری دیابت بارداری آزمایشی است که در هفته ی ۲۴ تا ۲۸ بارداری انجام می شود و مادران باردار باید در حالت ناشتا باشند، سپس یک محلول قندی که محتوی ۵۰ گرم گلوکز حل شده در میزان ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلی لیتر آب است به مادر باردار داده می شود که باید آن را ظرف مدت ۵ دقیقه بنوشند.
طعم این محلول شبیه به نوشابه ای است که بسیار شیرین است. بعد از گذشت یک ساعت از خوردن محلول گلوکز با گرفتن نمونه ی خون میزان قند خون مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
نتیجه ی این آزمایش نشان می دهد که بدن مادر باردار چگونه به شکلی مؤثر قند را فرآوری می کند.
اگر میزان گلوکز پس از یک ساعت از ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر کمتر باشد جواب تست منفی می باشد و نیازی به آزمایش مرحله ی بعدی نیست،
اما اگر میزان گلوکز بعد از یک ساعت از ۱۴۰میلی گرم در دسی لیتر بیشتر و یا مساوی باشد باید آزمایش GTT نیز انجام گردد که به آن آزمایش تحمل گلوکز گفته می شود و
در نهایت ابتلای مادر باردار و یا عدم ابتلا به بیماری دیابت بارداری را نشان می دهد.
غربالگری دیابت بارداری یا GCT یکی از آزمایشات غربالگری جنین است و تنها برای مادرانی که مبتلا به دیابت بارداری هستند تجویز نمی گردد بلکه پس از انجام این آزمایش مادرانی که مستعد دیابت هستند مشخص می شوند تا در صورت نیاز تمامی موارد پیشگیری و درمان های مؤثر انجام شود. بیماری دیابت بارداری در زنان باردار بسیار شایع است و به‌طور حتم باید درمان شود.
