غربالگری بارداری برای تشخیص چه بیماری هایی است؟
غربالگری بارداری چیست ؟ غربالگری بارداری برای تشخیص چه بیماری هایی است ؟ اهمیت انجام تست غربالگری مزیت های تست غربالگری چیست؟ و … سوالاتی می باشد که قرار است که در این مقاله به بررسی انها بپردازیم .
یکی از دغدغه های مهم تمام والدین در زمانی که بچه هنوز متولد نشده است ، این است که شاید بچه دچار بیماری و یا ناهنجاریهای مادرزادی باشد. امروزه با پیشرفت چشمگیری که علم و تکنولوژی داشته است راه های مختلفی برای این است که از سلامت جنین خود تا حدود بالایی با خبر شوید، یکی از این راه ها انجام غربالگری می باشد که امروزه تمام مادر های باردار ان را انجام میدهند .
این ازمایش در دو مرحله صورت میگیرد که قرار است در این مقاله به بررسی این غربالگری بپردازیم و نکات مهمی در رابطه با ان در اختیار شما بگذاریم .
همان طور که اشاره کردیم انجام ازمایشات مربوط به غربالگری بارداری یکی از اقدامات مهم در طول زمان بارداری میباشد که هر فرد باید حتما ان را انجام دهد.
همان طور که اشاره کردیم معمولا غربالگری بارداری دارای دو مرحله می باشد ، که در این قسمت به بررسی این دو مرحله خواهیم پرداخت.
غربالگری مرحله اول : این مرحله مربوط به سه ماه اول بارداری می باشد که می توان ان را ترکیبی از سونوگرافی جنین و آزمایش خون مادر دانست که مهم ترین انها عبارت است از :
۱ ) سونوگرافی جنین جهت بررسی NT: NT که مخفف شده Nuchal Translucency که معنای لغوی ان شفاف پشت گردن میباشد. این سونوگرافی باید در زمانی بین یازدهمین تا چهاردهمین هفته بارداری صورت بگیرد. هدف از انجام این سونوگرافی این است که میزان مایع پشت گردن جنین سنجیده و اندازه گیری شود .
۲ ) آزمایش خون مادر : این ازمایش ها را به هدف بررسی پارامترهای آزمایشگاهی انجام می دهند که می توان ان را به دو دسته تقسیم بندی کرد که عبارت اند از :
A ) آزمایش PAPP_A : در واقع PAPP_A یک نوع پروتئینی می باشد که باید در ماه های اول توسط بارداری توسط جفت تولید می شود که باید میزان ان مشخص شود، زیرا که با افزایش این نوع پروتئین ممکن است که به ناهنجاری های کروموزومی جنین مربوط باشد .
B ) آزمایش HCG free : HCG free یک نوع هورمون می باشد که توسط جفت در ماه های اولیه بارداری تولید می شود . افزایش غیر عادی این مورد نیز بر روی افزایش ریسک ناهنجاری های کروموزومی در جنین تاثیر دارد، پس باید این تست را انجام دهید .
اینها مهم ترین تست ها بودند البته ممکن است که پزشک شما بنا بر دلایل مختلف ازمایش های دیگری نیز برای شما تجویز کند که شما باید حتما انها را انجام دهید .
اگر شما این مرحله اول از غربالگری بارداری را کامل انجام دهید برخی از ناهنجاری های جنینی نظیر سندروم داون، تریزومی ۱۸ و… اگر در جنین شما باشد مشخص می شود .
مرحله دوم غربالگری بارداری : در بازه زمانی سه ماهه دوم بارداری یعنی از هفته ۱۵ تا هفته ۲۰ ام بارداری این مرحله شروع می شود که بخش عمده ان برای اندازه گیری مارکر می باشد. مارکر ها بیان کننده درصد ریسک ابتلای جنین به ناهنجاری های کروموزومی و بیماری های مادرزادی می باشند. مارکر ها عبارت اند از :
۱ ) غربالگری آلفا فتوپروتئین : آلفا فتوپروتئین یا به انگلیسی AFP پروتئینی می باشد که در کبد جنین به طور طبیعی تولید می شود. گاهی ممکن است بنا به دلایل مختلفی از جمله سندروم داون ، نقایص دیواره شکمی جنین ، دوقلویی و یا چند قلو بودن ، اشتباه در محاسبه زمان بارداری و … مقدار این پروتئین غیر عادی شود که با انجام این غربالگری می توانید مقدار ان را اندازه گیری کنید .
۲ ) غربالگری میزان HCG, Esteriol, inhibin : این نیز یک نوع هورمون می باشد که توسط سلول های جفت تولید می شود و باید مقدار ان اندازی گیری شود.
این دو مرحله انجام غربالگری بارداری بود که باید حتما ان را در زمان بارداری انجام دهید. البته تست های غربالگری نمی توانند که به طور ۱۰۰ درصد بیماری ها را تشخیص دهد اما تا حدود خیلی بالایی توانایی تشخیص ناهنجاری های جنینی را دارد .
معنی اصطلاحات معروف آزمایش غربالگری
اصطلاحات معروف آزمایش غربالگری چیست ؟ برخی از وازه ها وجود دارند که در آزمایش غربالگری معروف هستند و زیاد استفاده می شوند. مهمترین انها عبارت است از : احتمال خطر (Risk) ، حساسیت ( Sensitivity ) و یا قدرت تشخیص ( Detection Rate ) ، ویژگی ( Specificity ) ، موارد منفی کاذب ( False Negative Rate = FNR ) ، شاخص MoM ( Multiple of Median ) ، ارزش پیشگویی کننده مثبت ( Positive Predictive Value = PPV ) و … .
آزمایشات ضروری دوران بارداری
آزمایشات دوران بارداری باید هر کدام در زمان خاصی که برای ان مشخص شده است صورت بگیرد . مهم ترین ازمایشاتی که باید در دوران بارداری انجام دهید عبارت است از : آزمایش خون و ادرار ، سونوگرافی ، آزمایش غربالگری دیابت بارداری ، ازمایشات دو مرحله غربالگری بارداری ، سونوگرافی آنومالی ، آزمایش dna آزاد جنینی ، آمنیوسنتز و … می باشد که هر کدام برای هدفی مشخص از سلامت جنین صورت می گیرد و مادر باید حتما انجام انها را برای سلامتی خود و جنین انجام دهد .
اهمیت سلامتی جنین با انجام تست غربالگری بارداری
انجام تست غربالگری دارای اهمیت زیادی در دوران بارداری می باشد ، زیرا انجام این تست های غربالگری برای اینکه بیماری مادرزادی و یا احتمال آن در جنین مشخص شود حتما باید صورت بگیرد ، زیرا این تست ها توانایی دارند که تا حدود بالا بیماری جنین را اشکار کنند و نشان دهند.
بیشتر تست ها و ازمایشاتی که در دو مرحله غربالگری صوت می گیرند در بیشتر مواقع غیر تهاجمی یا Noninvasive می باشند یعنی اینکه نیاز به شکافت و تماس داخلی با بدن ندارند و با اسفاده از ابزارهای پیشرفته صورت می گیرند پس حتما باید انجام ان را جدی بگیرید .