تست بررسی میزان شکست DNA اسپرم

شکست DNA اسپرم معمولا در مردانی رخ می دهد که قدرت باروری ندارند و این اتفاق در بین ۵ الی ۲۰ درصد از زوج هایی که در تلاش برای باردار شدن هستند بسیار رایج است و این دسته از زوجین معمولا توانایی فرزند دار شدن ندارند و به‌عنوان زوج عقیم یا همان نابارور شناخته می‌شوند و در اکثر این موارد علت ایجاد فاکتور ناباروری ناتوانی های مردانه است. داشتن اسپرم غیر عادی یک فاکتور بسیار مهم در مردان است که باعث شکستن مولکول های دی ان ای می شود و این اتفاق مانع ترکیب صحیح اسپرم با تخمک و ایجاد بارداری می شود.
افرادی که پس از چندین بار تلاش برای باردار موفق به باردار شدن نمی شوند بهتر است برای پی بردن به مشکل خود تست بررسی میزان شکست DNA اسپرم را انجام دهند و در صورتی که پاسخ تست مثبت بود این افراد می توانند برای فرزند دار شدن از روش هایی مانند IVF و ICSI استفاده کنند. البته در بسیاری از موارد این روش ها با شکست مواجه می شوند، زیرا برای ایجاد لقاح خارج رحمی، نرمال بودن اسپرم مرد بسیار مهم است.
هر اندازه که اسپرم ها ضعیف تر باشند احتمال شکستن DNA در آن ها بیشتر است. در مردانی که اسپرم ضعیف و بی کیفیت دارند برای کمک به باروری طی روش های خاصی مانند تغذیه مناسب و سایر روش های درمانی کمک به افزایش کیفیت اسپرم این مردان می کنند و در صورتی که کیفیت اسپرم افزایش یابد احتمال شکستن DNA در آن پایین تر می آید و احتمال موفقیت در روش های بارداری افزایش پیدا می کند.
مردانی که دچار ناتوانی جنسی هستند و تعداد اسپرم های موجود در مایع منی در آن ها کم تر از حد مجاز است بهتر است قبل از اقدام به بارداری تست شکست دی ان ای در اسپرم را انجام دهند و در صورت سالم بودن اسپرم ها اقدام به بارداری کنند، زیرا اسپرم ناسالم ممکن است سبب به وجود آمدن نقص ژنتیکی شود.

علل ناباروری در مردان

در حدود ۱۰ درصد از زوجین علی رغم تلاش برای بچه دار شدن قادر به داشتن فرزند از گامت های خود نبوده و به عنوان زوج نابارور شناخته می شوند که علل نیمی از موارد ناباروری به علت فاکتور مردانه می باشد. بخش عمده ناباروری مردان با پارامترهای مختل اسپرم همراه می باشد. لذا این افراد کاندید استفاده از روش های کمک باروری مانند IUI ،IVF ،ICSI  بوده و ممکن است به کرات این درمان ها را تجربه کرده باشند و درمان های مکرر نیز با شکست و عدم موفقیت همراه باشد.
یکی از عوامل بسیار مهم در موفقیت لقاح خارج رحمی، سلامت DNA وکروماتین اسپرم است.

مزیت های آزمایش میزان شکست DNA اسپرم

انجام تست شکست DNA اسپرم مزیت های بی شماری دارد و نام دیگر این آزمایش فراگمنتاسیون DNA اسپرم می باشد و در صورتی که پس از انجام این تست تمام اسپرم ها قوی و سالم شناخته شوند مراحل اولیه ی بارداری که شامل لقاح و تقسیم سلول های جنین است به طور کامل و با سلامت کامل انجام می شوند و DNA موجود در اسپرم به خوبی ماده ی ژنوم پدری را به سلول های جنین منتقل می کند و در نتیجه هیچ گونه بیماری زمینه ای برای جنین در مراحل جنینی و پس از تولد به وجود نخواهد آمد.
از دیگر مزیت های انجام این تست این است که می توان به تعداد اسپرم‌های با فرگمنتاسیون DNA پی برد و هر چه تعداد این اسپرم ها بیشتر باشد، بارداری موفق تر و در سلامت بیشتر اتفاق می افتد و در صورتی که پس از انجام این آزمایش تعداد اسپرم‌های با DNA آسیب‌دیده بیشتر باشد احتمال سقط جنین و عدم داشتن بارداری سالم نیز بیشتر خواهد بود.
در صورتی که با وجود مقدار بالایی اسپرم آسیب دیده در مرد بارداری صورت بگیرد و موفق آمیز باشد، احتمال به وجود آمدن جهش در ژنتیک جنین بسیار زیاد است پس برای افزایش احتیاط توصیه می شود که حتما قبل از بارداری این آزمایش را انجام دهید.

ارزیابی میزان شکست DNA اسپرم

با توجه به اینکه افراد دارای پارامترهای اسپرمی مختل و نیز بسیاری از موارد ناباروری با علت نامشخص کاندید استفاده از روش های لقاح خارجی رحم بوده و آسیب موجود در DNA و کروماتین اسپرم این مردان، منجر به عدم موفقیت در درمان می گردد. لذا قبل از انتخاب روش درمانی مناسب برای این زوجین و یا زوجین با شکست های مکرر در درمان، نیاز به ارزیابی میزان شکست DNA اسپرم (SDFA) می باشد.
در بسیاری از این موارد در صورت مشخص شدن وجود آسیب در DNA اسپرم با انجام مداخلات درمانی مناسب امکان بهبود کیفیت اسپرم فراهم می باشد.

درمان برای شکست DNA اسپرم

امروزه روش های متعددی برای درمان شکست DNA اسپرم به وجود آمده است اما احتمال نتیجه گرفتن با این درمان ها کاملا شانسی است و ۵۰ درصد احتمال دارد که با استفاده از این روش ها ژنوم موجود در اسپرم ها سالم شود و بتوان اقدام با بارداری نمود.
در برخی از موارد امکان استفاده از روش های درمانی برای این گونه ناهنجاری وجود ندارد و در واقع می توان گفت که در ۳۰ درصد از مردان امکان درمان شکسته شدن DNA اسپرم وجود ندارد و این مورد مربوط به مردانی است که به صورت ژنتیکی به این بیماری مبتلا هستند.
اما مردانی که در اثر سبک اشتباه زندگی و سایر عوامل خارجی به این بیماری مبتلا شده اند می توانند مراحل درمان این مشکل را آغاز کنند و اکثر راه های درمانی شامل تغییر در مدل زندگی کردن و تغییر در سبک زندگی هستند و در صورتی که این مشکل به علت وجود بیماری های زمینه ای در مردان به وجود آمده باشد پزشکان ابتدا به رفع این مشکل و بیماری کمک می کنند.

عوامل موثر و دلایل شکست DNA اسپرم

عوامل محیطی و درونی بسیار زیادی در به وجود آمدن پدیده ی شکست DNA اسپرم دخیل هستند و در این بخش از مطلب به بررسی این عوامل و روش درمان و رفع کردن آن ها می پردازیم.
اولین عامل که یکی از عوامل به وجود آمدن این پدیده است استرس درونی می باشد، زیرا استرس می تواند به شدت میزان کیفیت اسپرم ها را تحت تاثیر قرار دهد و سبب تخریب مولکولی آن ها شود. بنابراین برای پیشگیری از به وجود آمدن این مشکل از استرس دوری کنید.
دومین عامل وجود عفونت های طولانی مدت در دستگاه تناسلی مرد مانند کلیه و مثانه و یا پروستات و بیضه ها می باشد و برای جلوگیری از به وجود آمدن چنین مشکلی باید پس از ابتلا به عفونت سریعا در جهت درمان و رفع آن اقدام نمایید.
بوجود آمدن این پدیده در مردانی که داروهای خاص مصرف می کنند و یا به ماده ی خاصی اعتیاد دارند و همچنین مردانی که به بیماری سرطان مبتلا هستند و درمان شیمی درمانی یا پرتو درمانی انجام می دهند بیشتر دیده می شود. بنابراین این مردان حتما باید قبل از بارداری آزمایش قطعه قطعه شدن DNA را انجام بدهند.
افرادی که در محیط های شیمیایی کار می کنند و یا در تماس مداوم با آلاینده های شیمیایی محیطی مانند بنزین و گازوئیل و… هستند نیز بیشتر دچار ضعف اسپرم و ناسالم شدن ساختار اسپرم ها می شوند، زیرا آلاینده های شیمیایی بر روی کیفیت باروری مردان تاثیر مستقیم می گذارند.
مردانی که سن بالا دارند و یا به بیماری های نقص سیستم ایمنی بدن یا قندخون مبتلا هستند بیشتر دچار عفونت بیضه می شوند و عفونت در بیضه ها سبب افزایش دمای بیضه می شود و این افزایش دما سبب تخریب و قطعه قطعه شدن DNA می شود.

اصول روش

این آزمایش در یک بستر میکرولوژی تحت تاثیر یک تیمار اسیدی، کروماتین و DNA اسپرم دناتوره می شود. در مرحله بعد با حذف پروتئین های کروماتین، رشته های DNA تا حد ممکن در اطراف سر اسپرم مشخص می گردد که طی رنگ آمیزی به صورت هاله ای در اطراف سر اسپرم قلبل مشاهده است. این در حالی است که شکست DNA اسپرم منجر به عدم گسترش رشته های DNA و در نتیجه عدم مشاهده هاله یا مشاهده هاله های خیلی کوچک در اطراف سر اسپرم می گردد.

موارد اندیکاسیون درخواست SDFA:
_ مردان مبتلا به ناباروری با علت نامشخص
_ مردان مبتلا به اولیگوآسنتوتراتواسپرمی(OAT)
_ مردان با سابقه انجام درمان های نا موفق لقاح خارج رحمی
_ بررسی کارایی درمان های دارویی در مردان
_ مردان خواهان داشتن فرزند به دنبال یک یا چند دوره شیمی درمانی
_ سابقه توقف در رشد جنین (Arrested embryo development)
_ سابقه رشد ضعیف جنین (Poor blastocyst development)
_ مردان سن بالا
_ زوجین مبتلا به سقط مکرر جنین
_ مردان مبتلا به واریکوسل