هفته ۱۹
فکر می‌کنید جنین پسر است یا دختر؟ در هفته نوزدهم بارداری احتمالا در سونوگرافی می‌توانید به جواب این سوال برسید. بیشتر زوج‌ها سونوگرافی هفته نوزده بارداری را فقط برای تعیین جنسیت جنین انجام می‌دهند اما در این آزمایش به چیزهای دیگری هم می‌توان رسید. شما می‌توانید بدن جنین را به طور کامل ببینید و این هیجان را تمام این هفته و کل دوره بارداری با خودتان داشته باشید. با هم دیگر اتفاقات هیجان‌انگیز هفته نوزدهم بارداری را مرور می‌کنیم.
وضعیت جنین در هفته نوزدهم بارداری
وزن جنین در هفته نوزدهم بارداری حدود ۲۴۰ گرم و اندازه او حدود ۱۵.۳ سانتیمتر است. عکس جنین در نوزده هفتگی او را به اندازه یک کدوسبز کوچک نشان می‌دهد. دست‌ها و پاهای جنین ۱۹هفته‌ای در موقعیت صحیح نسبت به یکدیگر و همچنین نسبت به‌کل بدن او قرار دارند. کلیه‌های او به تولید ادرار ادامه می‌دهند و موهای او در حال جوانه زدن است. با اینکه در هفته نوزدهم بارداری چشمان جنین همچنان بسته است اما می‌تواند عضلات تازه‌اش را منبسط کند. حالا در هفته نوزده بارداری جایگاه چشم و گوش جنین نهایی شده است.
این دوره برای رشد اندام‌های حسی او بسیار حساس است. مغز جنین در هفته ۱۹ بارداری قسمت‌های ویژه‌ای برای بویایی، چشایی، شنوایی، بینایی و لامسه ایجاد می‌کند. همچنین حرکت جنین در هفته نوزده بارداری بیشتر محسوس است.
در هفته نوزدهم بارداری همچنان که جنین آماده می‌شود تا تسلط بیشتری بر حرکات خود داشته باشد بدنش مشغول ساخت چربی است. او حالا بسیاری از عصب‌های افراد بزرگسال را دارد. به تدریج این لایه چربی روی بدن کودک ضخیم‌تر می‌شود. همچنین غده‌های چربی او مشغول ساخت پوشش روغنی و سفید رنگی هستند که از پوست جنین در برابر مایع تند آمنیوتیک محافظت می‌کند. در هفته ۱۹ بارداری بخش زیادی از این پوشش در هنگام تولد از بین می‌رود. اما اگر نوزاد زودهنگام به دنیا آمد به نظر می‌رسد درون ظرف ماست افتاده است زیرا همچنان مشغول ساخت این لایه چربی روی بدنش بوده است اما پوست او خیلی زود چربی‌ها و چروک‌هایش را از دست می‌دهد و تغییر می‌کند.
تعیین جنسیت جنین در هفته ۱۹ بارداری قطعی است. اگر جنسیت دختر باشد، در هفته نوزدهم جنین حدود ۶ میلیون تخمک در تخمدان‌های او موجود است. تعداد تخمک‌ها به‌تدریج کم می‌شود تا اینکه در زمان تولد به کمتر از ۲ میلیون می‌رسد.
قد: ۱۵.۳سانتیمتر
وزن: ۲۴۰ گرم
وضعیت مادر در هفته نوزدهم بارداری
هفته ۱۹ بارداری این مژده را با خود دارد که تنها یک هفته دیگر به نیمه دوران حاملگی باقی‌مانده است. شما ممکن است در ناحیه پایین شکم خود احساس درد داشته باشید که این درد ممکن است تا کشاله ران نیز امتداد یابد یا ممکن است یک درد ناگهانی و شدید (مثل تیر کشیدن) خصوصا در پایان یک روز کاری یا هنگامی‌که تغییر وضعیت می‌دهید، در یک یا دو طرف شکم احساس کنید. این درد به درد لیگامان‌گرد موسوم است و از مهم‌ترین دردهای دوران بارداری محسوب می‌شود. این درد به‌خاطر کشیده شدن ماهیچه‌ها و رباط‌هایی که از رحم در حال رشد شما حمایت می‌کنند، ایجاد می‌شود. درد لیگمان‌گرد در هفته ۱۹ بارداری خطرناک نیست اما اگر در حالت استراحت هم ادامه پیدا کند یا شدید و پایدار شود، بهتر است برای کنترل درد از شکم بند در حین فعالیت استفاده کنید و در غیر این صورت با پزشک خود تماس بگیرید.
همچنین ممکن است از هفته چهاردهم به بعد تغییراتی در پوست خود مشاهده کرده باشید که در هفته نوزدهم بارداری مشهودتر است. آیا کف دست‌های شما قرمز شده‌اند؟ لازم نیست نگران چیزی باشید؛ این اتفاق در اثر افزایش میزان هورمون استروژن است. همچنین مشاهده لکه‌های تیره‌رنگ پوست در دوران حاملگی در بعضی قسمت‌های بدن در هفته ۱۹ بارداری معمول است. هنگامی‌که این لکه‌ها روی لب بالایی، گونه‌ها و پیشانی ظاهر شوند به آن کلوآسما یا نقاب حاملگی می‌گویند.
از نوزده هفتگی بارداری به بعد ممکن است این لکه‌ها را روی بازوها یا دیگر اندام‌هایی که در معرض نور خورشید هستند نیز مشاهده کنید. نوک پستان‌ها، کک‌ومک‌ها، اثر قدیمی زخم‌ها، زیر بغل یا قسمت داخلی بازوها، قسمت داخلی ران‌ها و فرج نیز ممکن است در دوران حاملگی تیره‌رنگ شوند که علت آن افزایش خونرسانی است. مسیر تیره‌رنگی که از ناف شما به سمت پایین و تا استخوان شرمگاهی امتداد پیدا می‌کند «لینه‌آ‌نیگرا» یا خط سیاه نامیده می‌شود. این لک‌ها و تیرگی‌ها به دلیل افزایش موقت ملانین (ماده‌ای که رنگ مو پوست و چشمان را ایجاد می‌کند) است و در اکثر خانم‌ها پس از زایمان از بین می‌رود.
بهتر است از حالا و از هفته ۱۹ بارداری به بعد، خود را در برابر نور خورشید قرار ندهید زیرا موجب تشدید تغییرات رنگ‌دانه‌های پوست می‌شود. هنگامی‌که می‌خواهید از منزل خارج شوید لباس کامل بپوشید، از کلاه لبه‌دار یا نقاب‌دار استفاده کنید. عینک آفتابی به چشم بزنید و حتما از محلول‌ها یا کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید. نهایتا اگر از جمله خانم‌های بارداری هستید که دچار تیرگی شدید پوست در قسمت‌های در معرض دید هستید یا از نقاب حاملگی خود خجالت می‌کشید، اصلا نگران نشوید چون کمی آرایش می‌تواند آنها را بپوشاند. در هفته ۱۹ بارداری همچنین می‌توانید با مشورت پزشک خود از روشهای مراقبت از پوست در دوران بارداری را به کار بگیرید.
لطفا خودسرانه از کرم‌های لک‌بر پوستی استفاده نکنید چرا که بعضی از آنها حاوی موادی هستند که مصرف آن در دوران بارداری ممنوع است، بعدا وقت کافی برای بهسازی پوست خودخواهید داشت.
علائم مهم هفته نوزدهم بارداری
از جمله علائمی که در هفته نوزدهم بارداری می‌توانید انتظار داشته باشید گرفتگی عضلات است. یکی از راه‌های کاهش این درد کشش پاهاست. پاهایتان را بکشید و از زانو خم کرده و به سمت شکم جمع کنید. درد ران‌ها هم یکی دیگر از مواردی است که در هفته ۱۹ بارداری ممکن است با آن درگیر شوید. اگر درد ران‌ها شب‌ها اذیتتان می‌کند بهتر است به پهلو بخوابید و یک بالش بین پاهایتان قرار دهید. این بالش به ویژه در صورتی که شما دوقلو باردار باشید می‌تواند شما را از این قبیل دردها در امان نگهدارد.
اگر از لنز استفاده می‌کنید احتمالا در هفته نوزده بارداری احساس ناراحتی خواهید کرد و تاری دید پیدا می‌کنید اما لزومی ندارد بترسید. تغییرات دید در بارداری شایع است زیرا هورمون‌های بارداری باعث ایجاد مایع در چشم شما می‌شوند و انحنای چشم را تغییر می‌دهد. هورمون‌ها همچنین می‌توانند تولید اشک چشم را تحت تاثیر قرار دهند. به همین دلیل چشم دچار خشکی می‌شود. اما این تغییرات موقتی است و بعد از زایمان همه چیز به روال طبیعی بازمی‌گردد.
در هفته نوزدهم بارداری چی بخوریم؟
روی یکی از مواد معدنی است که به ساخت‌وساز سلول‌ها کمک می‌کند و یکی از مواد اساسی در دوران بارداری است. در هفته نوزدهم بارداری اگر از فرآورده‌های حیوانی استفاده می‌کنید، به‌قدر کافی از روی برخوردار خواهید شد. روی در غذاهایی مثل شیر، گوشت، پنیر، تخم‌مرغ، ماست و احتمالا ویتامین‌های دوران بارداری وجود دارد. اگر گیاهخوار هستید و از فرآورده‌های حیوانی استفاده نمی‌کنید، می‌توانید از غلات و سبزی‌هایی که حاوی روی هستند و مکمل‌هایی که شامل روی بیشتری هستند، البته با تجویز پزشک، استفاده کنید.
در هفته نوزده بارداری چون ممکن است در سفر در رستوران‌ها و فروشگاه‌های بین راه مواد غذایی مناسب پیدا نشود، بد نیست فهرست غذاها و نوشیدنی‌هایی را که برای شما مفیدند و در عین حال کالری اضافی ندارند، به خاطر داشته باشید: سیب زمینی پخته، آب پرتقال، شیر کم چربی، ساندویچ پنیر یا کره عسل.
حاملگی ۹ ماه شکنجه غذایی نیست. اگر گهگاه دلتان خواست ناپرهیزی کنید و برای مثال چیپس سیب زمینی یا شکلات بخورید. یادتان باشد حالا و از هفته نوزده بارداری به خودتان عادت ندهید که این کار را در حال تماشای تلویزیون انجام دهید چون در این وضعیت مغز از صدور فرمان «کافی است» ناتوان است. در عین حال یادتان باشد زیاد شکلات، کیک، خامه و بستنی در یخچال نگه ندارید.
ترشح مایع از سینه‌ها در هفته نوزده بارداری
سینه‌های شما حالا خود را آماده می‌کنند که شیر بسازند. تعداد مجراهای شیر در بارداری رو به افزایش است. غدد شیری برای تولید شیر آماده می‌شوند و نوک سینه‌ها هم برآمدگی بیشتری پیدا می‌کنند تا نوزاد راحت‌تر بتواند آنها را بمکد. بعضی خانم‌ها در طول دوره حاملگی متوجه می‌شوند مایع رقیق و مایل به رنگ زرد از نوک سینه‌های‌شان خارج می‌شود. این شیر در واقع نخستین مایعی است که کودک از سینه‌های مادرش دریافت می‌کند. این شیر که ماک هم نامیده می‌شود حاوی مواد مغذی و پادتن‌های محافظ است و یک تا دو روز پس از زایمان تولید شده و سپس شیر جای آن را می‌گیرد. تراوش یا حتی عدم تراوش شیر ماک در طول بارداری بسیار طبیعی است. تراوش آن در این زمان تنها یک معنی دارد و آن سالم بودن سینه‌های شما برای شیر دادن به نوزاد است.
سرگیجه در هفته نوزدهم بارداری
از هفته نوزدهم بارداری به بعد وقتی از حالت دراز کشیده به نشستن یا ایستادن تغییر وضعیت می‌دهید، ممکن است احساس سرگیجه کنید، اگرچه ممکن است این هشداری برای ایستادن بیش از حدتان باشد و شما مجبور شوید به‌صورت راست بنشینید اما اصلا نگران نباشید. سرگیجه در دوران بارداری به‌خصوص در زنان قدبلندتر یا زنانی با بالیپوگلوسیا یا قند خون پایین متداول است. سرگیجه در طول دوران بارداری می‌تواند علل مختلفی داشته باشد مثل بی‌آبی بدن، گرسنگی یا قند پایین خون. بنابراین سعی کنید تا آب کافی بنوشید و هر دو ساعت چیزی بخورید تا از فشار گرسنگی دور بمانید و قند خونتان ثابت بماند. از حرکات ناگهانی پرهیز کنید و پیش از آنکه از تخت بلند شوید، پاهایتان را از تخت آویزان کنید.
لیست کارهای مهم در هفته نوزدهم بارداری
اگر تا الان سونوگرافی انجام داده‌اید بهتر است آن را اسکن کرده و با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
از همین حالا دنبال تخت و مبلمان برای کودکتان بگردید تا مناسب‌ترینش را پیدا کنید.
در طول سه ماهه دوم احتمال ابتلا به عفونت قارچی بیشتر از هر زمان دیگری است. در طول بارداری کنترل آن سخت است پس از پزشکتان راجع به درمان آن بپرسید.
سونوگرافی هفته نوزدهم بارداری
اگر در هفته نوزدهم بارداری سونوگرافی انجام دهید پزشک یا مسئول آزمایش به شما خواهد گفت که فرزندتان پسر است یا دختر. سونوگرافی روش موثری برای تشخیص جنسیت کودک شماست، هرچند سونوگرافی مانند آمنیوسنتز برای تشخیص دختر یا پسر بودن کودک عاری از خطا نیست. اگر جنین پسر باشد اغلب قابل تشخیص است زیرا آلت و بیضه‌های او قابل مشاهده است اما گاهی بیضه‌ها و آلت به دلیل موقعیت قرار گرفتن کودک دیده نمی‌شود و تصور می‌شود کودک دختر است. گاهی هم بند ناف جنین مانند آلت بین پاهای او قرار می‌گیرد و نوزاد دختر با پسر اشتباه گرفته می‌شود.
البته فناوری‌های جدید با خطای کمتری به شما می‌گوید یک نوزاد پسر در رحم خود دارید یا دختر. اما روی هم رفته فقط باید تا زمان زایمان صبر کنید تا همه چیز مشخص شود. برخی افراد که قرار است پدر یا مادر شوند می‌خواهند جنسیت فرزندشان را از همین حالا بدانند اما این اطلاعات را نزد خودشان نگه می‌دارند. شما نیز می‌توانید اسرار خود را حفظ کنید زیرا قرار نیست هر چیزی را که میدانید به همه بگویید.
با همسرتان دکتر بروید
اگر تا به حال از همسرتان نخواسته‌اید با شما نزد پزشک بیاید حالا و در هفته نوزدهم بارداری وقت آن است که از همسرتان بخواهید که در جلسات معاینه پزشکی همراه شما باشد. نظر او را در مورد تصمیمات مختلف جویا شوید، مثلا کدام تخت را بخرید یا اتاقش را چه رنگی کنید. در دوران بارداری به همسرتان نقش هدایتی بدهید. با او درباره پدر شدن صحبت کنید. در هفته نوزده بارداری می‌توانید او را تشویق کنید تا دستش را روی شکم شما بگذارد و زمانی که جنینتان لگد می‌زند کنارش باشید. از او بخواهید با جنینتان صحبت کند زیرا بر اساس تحقیقات نوزادان وقتی متولد می‌شوند صدای والدین خود را می‌شناسند.
دنبال مهدکودک مناسب بگردید
اگر قرار است به شغل خود بازگردید، از حالا باید دنبال پیدا کردن مهدکودک یا فرد مناسب برای نگهداری از فرزندتان باشید. باور داشته باشید این موضوع به اندازه سونوگرافی هفته ۱۹ بارداری مهم است. شاید به‌نظر شما کمی زود باشد اما شاید ندانید که خیلی از افراد در فهرست انتظار مهدکودک‌های خوب قرار دارند. همچنین حالا در مقایسه با زمانی که یک نوزاد به همراه خود دارید راحت‌تر است که از این مهدکودک به آن‌یکی بروید و بررسی‌های لازم را انجام دهید.
ممکن است گزینه‌های زیادی برای نگهداری و مراقبت از فرزندتان داشته باشید پس نکات مثبت و منفی همه آنها را اعم از مهدکودک‌های روزانه، پرستارهای بچه، پرستارهای خانگی و همچنین مراقبت از کودک توسط خویشاوندان را مورد بررسی قرار دهید. از حالا می‌توانید در این مورد نیز با همسر خود صحبت کنید و نقطه نظرات او را جویا شوید.
واژنتان را شستشو دهید
شستشوی مهبل گاهی در دوران بارداری خیلی بد است. مهبل گاهی دارای باکتری‌های خوب و بدی است که شستن بیش از حد با آب و سایر مایعات می‌تواند آن را تحریک کند. از همه مهم‌تر اینکه شستن می‌تواند تعادل باکتری‌ها را تغییر دهد که باعث عفونت در مهبل و مثانه می‌شود. شستن واژن با دوش اصلا کار مفیدی نیست و در زمان حاملگی بسیار مضر است. در واژن همیشه تعادل بین باکترهای خوب و بد وجود دارد. در هفته نوزده بارداری شستن واژن با جریان آب سریع ممکن است باعث سوزش واژن شود. بدتر از آن می‌تواند تعادل بین باکتری‌ها را برهم بزند و به عفونت واژن یا مثانه منجر شود.
مشکلات هفته نوزدهم بارداری
در حال حاضر و در هفته نوزدهم بارداری باید با برخی مشکلاتی که ممکن است با آنها مواجه شوید، آشنا شوید.
- خونریزی واژن: کمی لکه بینی بعد از رابطه جنسی به ویژه در هفته نوزدهم اغلب جای نگرانی ندارد اما خونریزی بیشتر از آن می‌تواند علامت سقط جنین، مشکلات جفت جنین یا زایمان زودرس باشد.
- ترشح مایعات از واژن: این رویداد همیشه باید باعث نگرانی شما شود. در این هنگام باید بی‌درنگ با پزشک تماس بگیرید.
- انقباض‌های منظم: این انقباض‌ها ممکن است علامت درد زایمان باشد به ویژه اگر در روز بیشتر از ۶ ساعت آنها را احساس می‌کنید.
- انقباض یا درد شدید بطنی: اگر در ناحیه شکم انقباض‌های دائم و دردناکی را احساس می‌کنید با پزشک تماس بگیرید چون ممکن است درد زایمان باشد.
- حالت تهوع و استفراغ شدید: اگر استفراغ شما به قدری شدید است که نمی‌توانید مایعات را در بدن خود نگه دارید و بدنتان بی‌آب می‌ماند به پزشک مراجعه کنید. اگر دلیل استفراغ خود را میدانید شما و فرزندتان در وضعیت خوبی هستید حتی اگر احساس مشکل می‌کنید. در غیر این صورت اجازه دهید پزشکتان علت آن را پیدا کند.
- سردرد شدید یا طولانی و تار شدن دید: مراجعه به پزشک ضرری را متوجه شما نمی‌کند زیرا ممکن است این‌ها نشانه‌های بیماری‌های مرتبط یا غیرمرتبط با حاملگی باشند.
توصیه‌های مذهبی هفته نوزدهم بارداری
هرروز یک سیر عرق بیدمشک و ۵۰ گرم شکر و ۵ گرم تخم فرنجمشک و نیم کیلو آب سیب‌درختی را شربت کرده و میل کنید. این شربت برای تقویت قلب و اعصاب و صحت مزاج و خوش آب و رنگی طفل موثر است و باعث تولد نوزادی محکم و سالم و بانشاط و باهوش و زیبا خواهد شد.
با همکاری:
دکتر نازنین صفایی، متخصص زنان و زایمان
زهرا علوی، مشاور مامایی و زنان
